Misschien zit je er zelf ook wel in eentje: een buurtwhatsappgroep. Ze groeien in Nederland als kool: er zijn er inmiddels zo'n 7300. De speciale appgroepen zijn vaak bedoeld om verdachte personen te melden aan buurtgenoten.
"Niet dat ik mij onveilig voelde, maar ik vind het een prettig idee als mijn buren alert zijn. Je hoort en ziet zoveel dingen tegenwoordig", zegt Marja Veldt - de Jong. Zij is beheerder van de buurtwhatsappgroep in Middenbeemster.
Zo'n 70 van de 115 huishoudens in haar wijk zijn lid. "Sommige buurtbewoners willen er niet in. Soms omdat ze gedoe hebben met hun buren of andere wijkbewoners en niet met hen in een groep willen zitten. Anderen zijn sowieso meer op zichzelf."
Gevoel van veiligheid
Stephanie Nap nam twee jaar geleden het initiatief voor Whatsapp Buurtpreventie, kortweg de Buurtwhatsapp. Aanleiding was een poging tot inbraak bij haar thuis. "De politie was snel ter plaatse, maar wat kon ik doen om de buurt snel te informeren? Zo is de Buurtwhatsapp geboren."
De appgroep lijkt te voorzien in een behoefte. "Het kan het gevoel van veiligheid stimuleren", zegt Arnout de Vries, onderzoeker en adviseur op het gebied van sociale media en maatschappelijke veiligheid bij TNO. "Maar er zijn ook allerlei groepen waarbij de appgroep juist niet bijdraagt aan veiligheid, of waar het zelfs het gevoel van onveiligheid vergroot."
Het gevaar is dat mensen het recht in eigen hand gaan nemen.
De Vries vertelt over excessen waarbij bijvoorbeeld alle Polen uit een dorp continu werden gevolgd via een buurtwhatsappgroep. En eentje waarbij leden massaal achter een vermoedelijke inbreker aangingen. "Het gevaar is dat mensen het recht in eigen hand gaan nemen", zegt de onderzoeker.
Het kan ook andere onrust veroorzaken. Bijvoorbeeld als een doodgewone glazenwasser wordt aangezien voor een inbreker, en de hele buurt in rep en roer is. Of wanneer oplettende buurtbewoners het geheime liefdesleven van een buurman onthullen, omdat ze zo vaak een vreemde auto voor zijn huis zien.
En dan zijn er nog de ruzies en irritaties die ontstaan omdat lang niet ieder lid zich aan de spelregels van de Buurtwhatsapp houdt. Oproepen van vermiste katten of het verzoek om de vuilniszakken buiten te zetten, worden niet altijd gewaardeerd.
"Een buurtwhatsapp is niet bedoeld als buurthuis, dus af en toe grijp ik in", zegt beheerder Veldt - de Jong. "Dan speel ik even de wijkagent. Sommige mensen sturen dan duimpjes, maar je ziet ook meteen dat mensen de groep verlaten. Die hebben daar geen zin in."
Het was aardig bedoeld
Danielle Kloos en Paul Dirks beheren samen tien buurtwhatsappgroepen in Heiloo. Daarin zitten zo'n 1500 mensen. Ze snappen wel dat mensen afhaken bij onzinberichten. "Als je een duimpje verstuurt, komt dat bij zo'n 200 mensen binnen. Daar zitten zij niet op te wachten", zegt Kloos.
Zij en Dirks grijpen ook altijd in. "Sommigen vinden ons streng. Of gaan de discussie met ons aan. Dan zeggen ze dat het aardig was bedoeld. Dat geloven we ook. Daarom proberen we altijd op een positieve manier te reageren, maar we kunnen het nooit voor iedereen goed doen. Die hoop hebben we ook niet."
