Met instellen van artikel 155 liggen Spanje en Catalonië op ramkoers
De bikkelharde strijd tussen de centrale Spaanse overheid en de autonome regio Catalonië gaat een nieuwe, beslissende fase in. Premier Rajoy wil zaterdag artikel 155 van de grondwet in werking stellen, waarmee hij het Catalaanse zelfbestuur opheft.
Het geduld van de Spaanse regering met de Catalanen is op. "Ze liggen op ramkoers", zegt correspondent Rop Zoutberg. "Madrid zal niet aarzelen om de maatregelen die het al eerder aankondigde nu ook uit te voeren."
Het zou voor het eerst zijn sinds het herstel van de democratie in Spanje, eind jaren 70, dat de regering een beroep doet op dat artikel. De gevolgen zijn dan ook niet helemaal duidelijk.
Verboden referendum
Premier Rajoy kan artikel 155 gebruiken omdat de Catalanen op verschillende momenten de wet hebben overtreden. Zo hebben ze het door de rechter verboden referendum bijvoorbeeld tóch laten doorgaan. Onder het artikel kan Madrid met "noodzakelijke maatregelen" afdwingen dat een deelstaat zich alsnog aan de wet houdt.
De Spaanse regering krijgt dan het gezag over alle instituties binnen de deelregio, waaronder het Catalaanse politiekorps. Er komt een bewindvoerder, het Catalaanse parlement wordt ontbonden en er komen nieuwe verkiezingen. Maar het artikel legt verder niet uit hoe dat in zijn werk gaat.
Bovendien is het de vraag of de Catalanen zich zomaar gewonnen zullen geven. Het stevige optreden van de Spaanse nationale politie tijdens het referendum weerhield hen er bijvoorbeeld niet van in groten getale hun stem uit te brengen.
Ik vrees het ergste: een keiharde confrontatie.
Wel is duidelijk dat de maatregel op zijn vroegst begin volgende week kan worden genomen, omdat goedkeuring is vereist van de Spaanse senaat. Daar heeft de regeringspartij PP een absolute meerderheid.
"Die paar dagen geven de heethoofden de gelegenheid om wat af te koelen en toch te gaan praten", zegt Zoutberg. "Maar als ik zie hoe het de afgelopen weken is gegaan, dan lijkt niemand bereid water bij de wijn te doen. Ik vrees het ergste: een keiharde confrontatie."
