Spanje en Catalonië stellen elkaar op de proef vlak voor deadline

De Catalaanse regiopresident Carles Puigdemont heeft op een partijbijeenkomst gezegd dat hij formeel de onafhankelijkheid zal uitroepen zodra Spanje de autonomie van de regio opschort.

Als de Spaanse premier Rajoy de zeggenschap over Catalonië overneemt, duurt het drie tot vijf dagen voordat die officieel in werking kan treden. Madrid heeft de Catalanen tot vanochtend 10.00 uur de tijd gegeven om af te zien van afscheiding van Spanje. In een referendum koos een meerderheid van de opgekomen kiezers voor onafhankelijkheid van Catalonië. Van de 5,3 miljoen Catalaanse kiezers brachten ruim twee miljoen hun stem uit.

Rajoy deed in het Spaanse parlement een beroep op Puigdemont om verstandig te handelen, nu de deadline nadert. Hij vroeg Puigdemont om een evenwichtig oordeel, waarbij de belangen van de Spaanse en de Catalaanse bevolking voorop moeten staan.

Puigdemont moest maandag al duidelijkheid bieden of Catalonië zou doorgaan op de weg naar afscheiding, maar hij liet dat toen na. De Catalanen kregen vervolgens nog drie dagen de tijd om helderheid te verschaffen.

Illegaal

Puigdemont verklaarde vorige week dat de Catalaanse deelstaatregering in het referendum het mandaat had gekregen om de onafhankelijkheid uit te roepen, maar dat hij eerst nog de voorkeur gaf aan overleg met Madrid. De Spaanse regering vroeg daarop om duidelijkheid: wil Catalonië nu wel of niet de onafhankelijkheid uitroepen? Spanje voelt niets voor een dialoog over onafhankelijkheid van Catalonië.

Als Catalonië voor afscheiding kiest, kan de Spaanse regering ingrijpen door het Catalaanse parlement te ontbinden en het bestuur in Catalonië over te nemen. Het Spaanse Constitutionele Hof heeft bepaald dat het referendum over onafhankelijkheid in Catalonië op 1 oktober illegaal was. De regering voelt zich daardoor gesterkt om op te treden tegen Catalonië als de onafhankelijkheid daadwerkelijk wordt uitgeroepen.

Catalaanse kant

Terwijl Rajoy het parlement toesprak, hield de Catalaanse minister van Buitenlandse Zaken Raül Romeva een persconferentie in Brussel. Hij vroeg daar voor de Europese top van vandaag aandacht voor de Catalaanse kant van het verhaal.

Volgens Romeva is het juist Spanje dat wetten overtreedt door repressie en het gebruik van geweld. Zo noemde hij de twee opgepakte leiders van de Catalaanse afscheidingsbeweging politieke gevangenen. "Wat er gebeurt in Catalonië raakt alle Europeanen, omdat we gedeelde waarden hebben die we met z'n allen moeten verdedigen", zei hij.

Bij de bijeenkomst van de EU-regeringsleiders in Brussel staat de Catalaanse kwestie niet op de agenda. Alleen als premier Rajoy het wil, wordt erover gesproken. Maar die kans is klein.