Mensen met nul-urencontracten of andere oproepcontracten hebben na een bepaalde periode recht op een vast salaris. Dat staat in de wet, maar veel werkgevers geven het niet en werknemers weten vaak niet waar ze recht op hebben.
"Ik hoor regelmatig van werkgevers dat ze mensen jarenlang op nul-urencontracten hebben laten werken. Dan kan helemaal niet. Die werknemers zijn dan eigenlijk al voor onbepaalde tijd in dienst", zegt arbeidsadvocaat Maarten van Gelderen.
Die werknemers zijn daar zelf ook niet van op de hoogte. "Voor de mensen die op nul-urencontracten werken is vaak veel onduidelijk. Ze weten niet precies hoe de contracten in elkaar zitten. En dus ook niet wat hun rechten en plichten zijn."
Naar eer en geweten
De NBBU, de brancheorganisatie voor intermediairs op de arbeidsmarkt, erkent dat er onduidelijkheid is. "Wij adviseren onze leden altijd conform wet- en regelgeving te handelen. Dat betekent dat het rechtsvermoeden altijd meespeelt", zegt Fariël Dilrosun, hoofd juridische zaken.
"Dus als het aantal uren feitelijk hoger is dan wat er in de arbeidsovereenkomst staat, dan moet de arbeidsovereenkomst daar wel bij aansluiten. Uitzendbureaus moeten dat naar eer en geweten vaststellen, maar het is soms lastig te bepalen wanneer uren nou echt structureel zijn."
De wetgeving is complex, zegt Dilrosun. "Ik zie dat heel veel leden hiermee worstelen. Wat moet ik nu afspreken, waar hebben werknemers recht op. Die vragen krijgen we binnen. Daardoor heb ik wel het idee dat onze leden er op een goede manier mee bezig zijn."
Je pakt wat je pakken kan. Er kunnen ook weken zijn met weinig uren.
Een oproepcontract is de meest flexibele vorm van arbeid. In Nederland werken ruim een half miljoen mensen op oproepbasis. Dat is bijna twee keer zo veel als tien jaar geleden. Deze mensen weten van tevoren niet hoeveel uren ze kunnen werken.
"Deze week heb ik 40 uur, een andere week weer 50 uur. Je pakt wat je pakken kan", zegt Fred Bijsmans, die werkt als opzichter en beveiliger op een bouwplaats vlakbij Schiphol. "Er kunnen ook weken zijn dat je geen of heel weinig uren hebt."
Die onzekerheid heeft een grote invloed op zijn leven. "Je hebt wel vaste lasten en een hypotheek. Dus ik heb bijvoorbeeld m'n twee auto's weggedaan en ik kan in de zomervakantie niet meer twee of drie weken weg. Heel veel dingen kunnen niet meer."
Twee uur per week
Ook Stephan Nemchik heeft een oproepcontract. "Mijn laatste contract is voor minimaal acht uur per maand. Dus dat is twee uur per week. Daar kan je een keer avondeten van kopen misschien, maar dan houdt het ook wel op."
Hij werkt al 4,5 jaar als bagageafhandelaar op Schiphol en heeft dus een map vol met tijdelijke contracten. "Het werk bevalt me heel goed. Dus in dat opzicht wil ik er wel mee doorgaan. Maar door die onzekerheid zijn er genoeg mensen die afhaken."
Goed nieuws
Omdat Fred en Stephan al jaren als oproepkracht werken, hebben ze dus recht op een vast salaris. Alleen weten ze dat allebei niet. Nu is het elke maand afwachten of ze genoeg uren kunnen werken om van rond te komen.
"Als mijn werkgever nu zou zeggen dat er volgende maand geen werk, en dus geen geld, voor me is, zou ik dat accepteren. Ik heb me eerlijk gezegd niet verdiept in het contract", zegt Fred. "Als het anders zit, moet ik daarnaar kijken en er eventueel gebruik van maken."
Ook Stephan geeft toe niet naar het contract te hebben gekeken. "Ik dacht een nul-urencontract is een nul-urencontract. Dan kan je nergens vanuit gaan. Maar als het anders zit, is dat goed nieuws. Dat zou wel meer zekerheid geven."
