Er komen aanzienlijk minder migranten vanuit Libië per boot naar de Italiaanse kust. De Italiaanse regering zou samenwerken met mensensmokkelaars om de migratie uit Libië tegen te houden.
In juni kwamen er volgens de Italiaanse overheid nog ruim 23.000 vluchtelingen naar Italië. In juli waren dat er bijna elfduizend en vorige maand minder dan vierduizend.
Mensensmokkel
Er zijn in Libië twee belangrijke havens waarvandaan mensen de oversteek wagen. Zawiya, de vaste oversteekplaats voor migranten ten westen van Tripoli, en het nog westelijker gelegen Sabratha. De belangrijkste deal zou zijn gemaakt met het gemeentebestuur van Sabratha.
Burgemeester Hussein Dhawadi van Sabratha bevestigt de berichten. "De bestrijding van de migratie gebeurt door milities. Maar die vallen onder het ministerie van Defensie. Er zijn legerofficieren bij betrokken die samenwerken met de instantie die verantwoordelijk is voor de bestrijding van de illegale migratie. De bevolking is er blij mee."
"De militie als zodanig maakt zich niet schuldig aan mensensmokkel", zegt Dhawadi. "Maar sommige leden wel. Dat is zeker."
Migratie-expert Mattia Toaldo van de Europese denktank ECFR bevestigt dat. "De familie Dabbashi zwaait in Sabratha de scepter en stuurt de lokale milities. Met familieleden die voor de kustwacht werken én familieleden die mensen smokkelen. En dat in één en dezelfde familie."
Maffiabaas
De Amerikaanse Washington Post meldde vorige week dat Italië en de Libische regering in Tripoli een deal hebben gesloten met milities die in het Libische kustgebied actief zijn. Deze gewapende milities zouden zich 'Brigade 48' noemen en vluchtelingen beletten om in bootjes te stappen.
Aan het hoofd van de groep staat een voormalige maffiabaas die door de VN wordt genoemd als een van de belangrijkste schakels in de mensensmokkel naar Italië.
Misdaden
Toaldo was in Libië. "We hebben geen echt bewijs dat Italiaans geld is betaald. Als dat is gebeurd dan is het door de Italiaanse geheime dienst aan Libische krijgsheren. Een transactie die geen sporen achterlaat. Maar de rubberbootjes vertrekken gewoon niet meer."
De milities hebben veel te winnen bij de deal. "Ten eerste: immuniteit. Ze hebben als mensensmokkelaars misdaden gepleegd maar zijn nu voor de Libische overheid, en ook voor de Italiaanse regering, zeer belangrijk. Ze zijn onaantastbaar geworden."
Ook hebben ze nu een alternatief voor het smokkelen van mensen gevonden. "Bijvoorbeeld de handel in benzine en andere goederen. Laten we hopen dat ze zich niet zullen richten op de smokkel van drugs of wapens."
Het Italiaanse ministerie van Buitenlandse Zaken ontkent samenwerking met de Libische milities en verklaart de afnemende migratiestroom door recente maatregelen op zee, zoals de gedragscode voor ngo's en een efficiëntere Libische kustwacht.
Er bestaat inmiddels veel onzekerheid over het lot van onderschepte vluchtelingen in Libië die in detentiecentra terecht zouden komen. Mensenrechtenorganisaties en Artsen zonder Grenzen berichten over misbruik, seksueel geweld en afpersing door de milities.
Slachtoffer
De Libische kustwacht is getraind en uitgerust door Italië en deels met Europees geld. Italië is boos op de EU dat er te weinig oplossingen komen voor het migratieprobleem. "Italië kreeg geen hulp en heeft nu besloten zelf op te treden, tegen elke prijs", zegt Toaldo. "De vluchtelingen zijn daarvan het slachtoffer."
