OM hoeft voormalig topambtenaar Demmink niet te vervolgen

Het Openbaar Ministerie mag stoppen met de vervolging van voormalig justitie-topambtenaar Joris Demmink. Dat heeft het gerechtshof in Arnhem bepaald.

Het OM concludeerde eind juni al dat er "geen redelijk vermoeden" is dat Demmink zich in de jaren '90 in Turkije schuldig heeft gemaakt aan verkrachting. Hij wordt daarvan beschuldigd door twee Turkse mannen, die destijds door hem zouden zijn misbruikt. In 2014 gelastte het gerechtshof nog een onderzoek naar de beschuldigingen.

Het lukte het OM niet om de twee Turkse mannen als getuigen te horen. Ook had de aanklager geen aanwijzingen dat Demmink in de periode überhaupt in Turkije was geweest. Het gerechtshof onderschrijft dat nu. "Er is geen enkele steun te vinden voor de stelling dat Demmink in Turkije is geweest", zegt het hof. "Het onderzoek heeft aangetoond dat er slechts sprake is van speculaties en veronderstellingen." Volgens het gerechtshof is "geen steen op de andere gelaten", ofwel: alles is grondig uitgezocht.

Gangen nagegaan

Zo is huiszoeking gedaan bij Demmink, zijn administratie in beslag genomen en is zijn telefoon afgeluisterd. Het OM is de gangen van de oud-topambtenaar tussen 1995 en 1997 van dag tot dag nagegaan.

"We hebben onder andere bankafschriften, telefoonrekeningen en agenda's bekeken", vertelt officier van justitie Daphne van der Zwan. "We hebben gekeken waar hij heeft gepind, gecontroleerd of hij bij vergaderingen aanwezig is geweest en of hij ergens een concert heeft bezocht. We hebben zelfs gecheckt of hij dingen weggetipp-ext heeft in zijn agenda. Nergens vonden we aanwijzingen dat hij in Turkije is geweest."

Op internet circuleert een Turks document waaruit zou blijken dat Demmink wel degelijk het land zou hebben bezocht. Het OM twijfelt aan de echtheid daarvan. "Het was niet te verifiëren. De data klopten in ieder geval niet, hij was toen aantoonbaar in Nederland."

Turkije

Een aantal zaken kon het OM niet goed onderzoeken, omdat Turkije niet meewerkte. Volgens Turkije was de zaak in eigen land verjaard en geseponeerd. Daarom werden rechtshulpverzoeken tot vier keer toe geweigerd en konden bijvoorbeeld de aangevers niet worden gehoord.

Heel vervelend, volgens mede-officier van justitie Ronald Steen."Maar ook zonder dat onderzoek in Turkije weten we: er is niets dat erop wijst dat Demmink daar is geweest en die verkrachtingen heeft gepleegd. Ik ben ervan overtuigd dat de aangiften niet kloppen. Het is zo niet gebeurd."

Open eindjes

Het OM hoopt nu dat "het boek definitief dicht kan", maar die kans lijkt klein. De advocaat van de twee mannen die de zaak hebben aangespannen, Adèle van der Plas, zegt door te gaan met een civiele claim. "De Nederlandse staat heeft gefaald en zal schade moeten vergoeden aan de slachtoffers. Het OM had in 2008, meteen na de eerste aangifte, onderzoek moeten doen in Turkije toen het nog kon."

Ze is teleurgesteld over de uitspraak. "Het is raar om te zeggen dat de onderste steen boven is gehaald. Dat is niet zo, want het materiaal in Turkije is niet onderzocht." Van der Plas legt zich wel neer bij het einde van de strafrechtelijke vervolging. "Tenzij er nieuwe, keiharde bewijzen komen uit Turkije. Ik weet dat ze er liggen, maar ik denk niet dat we ze zullen krijgen. Ik vind het heel erg dat in dit soort zaken de waarheid niet boven tafel komt."