Verplichte Wilhelmus-les op school? 'Andere dingen zijn belangrijker'

• Guus Dietvorst

  redacteur Online

"Wilhelmus verplichte kost als Rutte III er komt", kopt het AD vanochtend. Volgens de krant willen de formerende partijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie dat scholen les gaan geven over het volkslied. Leerlingen zouden dan meer moeten leren over de tekst, de betekenis en de melodie. Wat vindt de onderwijsgemeenschap er eigenlijk van?

Martin van den Bogaerdt is woordvoerder van vereniging VOS/ABB, die zo'n 2000 scholen vertegenwoordigt. Hij staat niet te juichen. "We kunnen ons voorstellen dat andere dingen belangrijker zijn in de klas. Dus je kunt eraan twijfelen of een verplichtstelling nou nodig is."

"Wat wij bijvoorbeeld veel belangrijker vinden, is leerlingen respect bijbrengen", gaat hij verder. "Wellicht vindt het CDA dat het Wilhelmus daaraan bijdraagt, dan is er wat voor het plan te zeggen." Het is niet duidelijk of het huidige plan uit de koker van het CDA komt. Wel kwam die partij tijdens de verkiezingscampagne met een voorstel om kinderen op school het Wilhelmus te laten zingen.

Het plan kan ook niet de goedkeuring wegdragen van de vereniging voor katholiek en christelijk onderwijs Verus (meer dan 4000 scholen). "Het is niet aan de politiek om zo gedetailleerd lesinhoud voor te schrijven. Hierin zouden politici zich terughoudend moeten opstellen", zegt woordvoerder Wouter van den Berg.

"Nu is het 't Wilhelmus, maar het kan dan ook met veel andere onderwerpen gebeuren", vreest Van den Berg. Overigens vindt hij het een goed idee om kinderen meer te leren over het volkslied. "Het is onderdeel van onze geschiedenis en ook een uiting van verbondenheid in onze samenleving."

Maar onderwijs over het volkslied is eigenlijk al gemeengoed op de scholen van Verus, blijkt uit een peiling uit 2013. Ruim 80 procent van de ruim 530 ondervraagde schooldirecteuren zei toen 'ja' op de vraag 'leren kinderen op uw school het Wilhelmus?'. Bijna 90 procent vond dat kinderen aan het eind van de basisschool het volkslied moeten kennen.

Maar net als VOS/ABB vindt Verus dat er belangrijkere zaken zijn om je druk over te maken. "Dit wat nu is uitgelekt, is natuurlijk een klein stukje van de onderwijsplannen", stelt Van den Berg. "Laten we hopen dat er ook belangrijkere thema's worden aangesneden tijdens de onderhandelingen, bijvoorbeeld de salarissen van leraren."

Onderwijskundige Jan Marten Praamsma van de Universiteit Utrecht heeft ook zijn twijfels over het plan. "Het zou me verbazen als dit de uitkomst is van de onderhandelingen waar twee partijen aan tafel zitten die beschouwd worden als de hoeders van de vrijheid van het onderwijs", zegt hij, doelend op Christenunie en CDA.

"Zo'n verplichting met een morele richting past niet echt in de traditie van het Nederlandse onderwijs, waar scholen die richting juist zelf bepalen", voegt hij eraan toe. Volgens Praamsma zijn dit soort kwesties al vaker aan de orde geweest. "In het verleden is er uitgebreid gediscussieerd over dit soort vraagstukken. Voorstellen als dit werden dan aangeduid als 'staatspedagogiek' en daarom meestal afgewezen."

En of dit plan werkelijkheid wordt, is ook nog maar de vraag. De formatie is nog niet geslaagd en dit plan moet de definitieve versie van het akkoord nog halen. En dan nog: plannen uit een regeerakkoord worden niet eens altijd uitgevoerd.