Jarenlang was het vooral plofkip wat de pot schafte: kuikens die binnen 30 of 40 dagen zo werden vetgemest dat ze amper nog op hun poten konden staan. Tien jaar geleden kwam daar verandering in met het 'Beter Leven Keurmerk' van de Dierenbescherming.
Het marktaandeel van kip met een keurmerk is de laatste twee jaar met 20 procent gestegen, terwijl de plofkip grotendeels uit de winkel is verdwenen. Het lijkt een succesverhaal, maar is er ook echt reden voor een feestje?
"Een bescheiden feestje. Het is nog niet zoals we het zouden willen, maar miljoenen kippen hebben wel een beter leven gekregen", zegt culinair journalist Loethe Olthuis. Ze deed uitgebreid onderzoek naar de leefomstandigheden van de Nederlandse kip. En die zijn volgens haar over het algemeen nog steeds slecht.
"Zeventig procent van de in Nederland gefokte kippen gaat naar het buitenland. En dat zijn gewoon allemaal plofkippen. Ze zien nooit daglicht en zitten met twintig kippen opgepropt op een vierkante meter, in de stank, herrie en vuiligheid."
Marketingpraat
Als je een diervriendelijke kip wilt kopen, moet je letten op de Beter Leven-sterren. Hoe meer sterren op de verpakking, hoe beter het leven van het dier. Maar in de supermarkten ligt ook nog steeds kip zonder een ster. Vaak met een mooie benaming, zoals de 'Nieuwe Standaard Kip' of de 'Nieuwe Albert Heijn kip'.
Dat is gewoon marketingpraat, zegt Olthuis. "Die kippen hebben het marginaal beter dan de plofkippen. Ze groeien iets minder hard, maar zien vaak nog steeds geen daglicht en kunnen nauwelijks een vleugel of een poot verzetten."
De klant heeft steeds meer behoefte aan kip met een ster.
Erik Kieftenburg, hoofd inkoop vlees en vis bij de Albert Heijn, noemt het een tussenkip. "Deze kip heeft daadwerkelijk een beter leven gehad, maar nog niet goed genoeg voor een ster. We zijn onderweg naar de scharrelkip, maar het tempo waarin we dat doen bepaalt de klant."
Op dit moment heeft een kwart van de kip die Albert Heijn verkoopt een Beter Leven-ster. "Dat is een groot verschil met een paar jaar geleden. Toen lag dat onder de vijf procent. En we zien het percentage snel groeien. De klant heeft steeds meer behoefte aan kip met een ster."
Wanneer er in de supermarkt alleen maar Beter Leven-vlees ligt, durft Kieftenburg niet te zeggen. "Dat hangt af van de consument, maar ook van het aanbod uit de keten. Er moeten nogal wat aanpassingen worden gemaakt. Ik zou er graag naartoe willen, maar ik denk niet dat het in de eerst komende tien jaar reëel is."
Stop met de plofkip
De Dierenbescherming te spreken over de vorderingen die tot nu toe zijn gemaakt met het keurmerk. "Wij zijn blij met de groei van de afgelopen jaren. Tien jaar geleden lag er alleen maar plofkip in de supermarkt", zegt directeur Femke-Fleur Lamkamp.
Maar de ambitie is groter. "De plofkip ligt nog steeds in de schappen, bijvoorbeeld in de diepvries en in kant-en-klaarproducten. Daar zie je bijna geen kip met keurmerk. Wij willen de consument wakker krijgen: koop kip met een ster en stop met de plofkip."
Toch geeft ze het Beter Leven Keurmerk na tien jaar wel 'vier sterren'. "We zijn een stap op de goede weg. De bewustwording van bedrijven en consumenten is enorm gegroeid. Dat zien wij zeker als een reden voor een feestje."