Van plan om morgenvroeg een eitje bij het ontbijt te nemen? Even opletten dan. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) waarschuwt namelijk voor met gif besmette eieren van meerdere Nederlandse pluimveehouderijen. Ze zijn schadelijk voor de gezondheid.
Hoe gevaarlijk zijn de eieren? Toxicoloog Martin van der Berg geeft antwoord op vragen die jullie via onze sociale kanalen stelden.
Waar zijn de eieren mee besmet?
"De eieren zijn besmet met fipronil. Dat is een antiluizenmiddel dat in Nederland wordt gebruikt bij honden en katten. Het helpt tegen luizen en teken."
Hoe is het middel in eieren terecht gekomen dan?
"Het middel is rondgesproeid in stallen om bloedluis bij kippen te bestrijden. Via de kippen komt het in eieren terecht."
De NVWA heeft het over eieren met de 'gevaarlijkste' code X-NL-40155XX. Hoe verschillen deze van de andere eieren?
"Bij deze eieren is de hoeveelheid gif zo groot, dat de kans op gezondheidsrisico's aanzienlijk hoger is. Ook al hanteert de NVWA een flinke marge, dan nog zijn deze eieren gevaarlijk. Bij deze eieren is er een risico op neurologische schade. Bij de andere eieren is dat risico niet groot."
Als ik een besmet ei op heb, word ik dan ziek?
"Als je een paar besmette eieren hebt gegeten, hoef je niet gelijk in paniek te raken. Als je nog een doosje hebt staan met deze eieren, zou ik ze alleen wel weggooien."
"Het is pas slecht voor je gezondheid als je je hele leven, of een lange periode, eieren eet met een hoge concentratie van deze stof. Je loopt dan risico op schade aan de lever, de schildklier en de nieren."
Is kippenvlees ook gevaarlijk?
"Als het in eieren zit, zit het ook in de kip. Het zit vooral in de vette delen van het dier. Ik weet alleen niet of de leghennen die voor deze eieren zijn gebruikt, ook zijn geslacht." Volgens de NVWA groeien vleeskippen over het algemeen op in andere stallen dan legkippen. Zij achten de kans dus klein dat het vlees van de kippen gevaarlijk is.
Is mijn mayonaise of cake wel veilig?
"Ik weet niet of er ook besmette eieren in deze bewerkte producten terecht zijn gekomen. Maar aangezien er eieren in zitten is het niet uit te sluiten. Als er besmette eieren zijn gebruikt, is de cake dus ook besmet. Maar wat je binnenkrijgt, is altijd veel minder. Je stopt immers maar een of twee eieren in een complete cake." De NVWA onderzoekt op dit moment nog of de kans bestaat dat de eieren in dergelijke etenswaren terecht zijn gekomen.
Waarom mogen honden en katten wel behandeld worden met fipronil, en kippen niet?
"Je wil niet dat het in de voedselketen terecht komt. Als een hond of kat in huis loopt heb je nauwelijks of geen risico dat je zelf in aanraking komt met het middel. Hele kleine beetjes van deze stof leveren geen risico op voor de volksgezondheid. Bij kippen kunnen mensen het middel, via eieren en ook het vlees, binnenkrijgen.
Had het middel door pluimveehouderijen gebruikt mogen worden?
"Nee, het is illegaal om dit middel hiervoor te gebruiken. Dit had dan ook niet mogen gebeuren. Het middel is door een schoonmaakbedrijf vermengd in een ander ontsmettingsmiddel, waardoor pluimveehouderijen niet wisten dat het gebeurde. Je moet op deze manier niet rommelen met de volksgezondheid."
Kan ik besmette eieren gewoon weggooien?
"Ja hoor, ze kunnen gewoon in de kliko. Het gaat een beetje ver om de eieren als chemisch afval te behandelen."
