Reanimatie door Harm Fitié was toch niet schuldverzwarend
Door een vertaalfout van een tolk is de argumentatie van de Chinese rechter in de zaak tegen de Nederlander Harm Fitié gisteren verkeerd in het nieuws gekomen. Het feit dat hij zijn buurman probeerde te reanimeren na diens val is hem niet aangerekend, maar bewees volgens de rechter juist dat Fitiés betrokkenheid bij de val niet opzettelijk was. Dat blijkt uit het vonnis op papier.
Fitié zit al ruim twee jaar vast omdat hij zijn dronken en luidruchtige buurman van het dak zou hebben geduwd. Gisteren werd hem in hoger beroep 4,5 jaar cel opgelegd voor betrokkenheid bij de dodelijke val. Fitié is niet veroordeeld voor dood door schuld, maar voor nalatigheid.
Gisteren ontstond bij zowel Harm Fitié als de andere aanwezigen in de rechtszaal verwarring over een passage tijdens het vonnis waarbij de rechter leek te zeggen dat de reanimatie had bijgedragen aan een indruk van schuld. Fitié zelf vroeg de door de rechtbank ingehuurde tolk meerdere keren of ze het nog een keer wilde vertalen, omdat hij het niet begreep of omdat hij zijn oren niet kon geloven. De Chinees-Nederlandse vertaalster herhaalde dat de rechter het een teken van kwaad doen had genoemd.
Misverstand
Direct na afloop van de uitspraak toonden de vader en de vriendin van de 45-jarige Nederlander hun verontwaardiging hierover. "Als je in Europa iemand reanimeert, wordt dat gezien als iets goeds omdat je iemand wil helpen", zei zijn vriendin Diane Vandesmet. "Maar hier in China wordt het blijkbaar gezien als iets slechts. Volgens mij is hier sprake van een cultureel misverstand."
Nu blijkt het misverstand echter taalkundig te zijn. Uit de uitspraak op papier, die de NOS in handen heeft, blijkt dat de rechter het tegenovergestelde heeft gezegd. De letterlijke vertaling is als volgt: "Het gedrag van Han Feizi (de Chinese naam van Harm Fitié, red.), dat hij na de val van het slachtoffer roept 'hij is gevallen!' en dat hij onmiddellijk naar beneden rent om hem te reanimeren, laten zien dat de val van het slachtoffer onopzettelijkheid/per ongeluk was."
Volgens de vertaler van de NOS is het wel begrijpelijk dat de vertaler van de rechtbank de fout heeft gemaakt. Ze heeft de Chinese term 'Guo Shi' vertaald als 'kwaad doen', wat het in het dagelijks taalgebruik betekent. Ook nalatigheid zit in dat woord besloten. Maar in juridische zin betekent het 'onopzettelijk'.
Mede door deze verzachtende omstandigheid werd het vonnis van een lagere rechtbank verlaagd van 12 naar 4,5 jaar. De vorige keer werd Fitié veroordeeld voor dood door schuld, nu 'slechts' voor nalatigheid. De rechter van het gerechtshof laat in het midden waaruit die nalatigheid precies bestaat. In het vonnis staat wel dat er onvoldoende bewijs is dat Fitié zijn buurman opzettelijk van het dak heeft geduwd of geslagen.
In een nieuwe reactie zegt Fitiés vriendin: "Ik vind het geruststellend dat ze het reanimeren toch op deze manier interpreteren. Maar ik heb zo veel verhalen van mensen gehoord die in China gearresteerd zijn omdat ze anderen die op de grond lagen hielpen. Ik geloofde daarom wel dat ze in China een reanimatiepoging ook als bewijs van schuld zien."