Europese ruimtesonde klaar om 'gegrild' te worden bij Mercurius

• Ivo Landman

  redacteur NOS Online

"Het is alsof je een pizza-oven invliegt." De ingenieurs en wetenschappers die al ruim tien jaar aan de sonde BepiColombo werken, zijn zich bewust van de enorme hitte waar het ruimtevaartuig straks mee te maken krijgt tijdens zijn reis naar en rondom Mercurius.

Het kost enige moeite om de clean room van ESTEC in Noordwijk binnen te komen waar de sonde nu nog staat, afgeschermd van de buitenwereld. Hij is daar vandaag voor het laatst te zien voor de pers, voor de lancering in oktober volgend jaar.

En afgeschermd is hier ook echt afgeschermd. Camera's en statieven worden afgestoft, journalisten moeten haarnetjes, stofjassen en veiligheidsschoenen aan. "En als je binnen flauwvalt, val dan niet tegen het ruimtevaartuig aan", grapt een beveiliger.

Eenmaal in de clean room torent de sonde, met zes meter zo groot als een huis, boven ons uit in het bleke neonlicht. "Rosetta was mooier", zegt iemand over de Europese verkenner die in 2014 een komeet bezocht. Toch is het indrukwekkend om zo dicht bij een apparaat te staan dat straks tientallen miljoenen kilometers ver weg in helse omstandigheden rondvliegt.

De hitte bij Mercurius, de planeet die het dichtst bij de zon staat, was de belangrijkste reden dat de lancering van BepiColombo al een tijd op zich laat wachten. Zo lang, dat sinds het begin van de bouw van de Europees/Japanse planeetverkenner NASA een eigen missie naar Mercurius met de sonde Messenger in 2015 al volledig heeft voltooid.

De systemen die BepiColombo moeten beschermen tegen de intense temperaturen van meer dan 400 graden Celsius schoten tekort, legt ESA-wetenschapper Johannes Benkhoff uit tijdens de persbijeenkomst bij ruimtevaartcentrum ESTEC in Noordwijk. "Tijdens het testen bleken een aantal thermische systemen niet goed te werken, dus moest alles opnieuw worden bedacht."

In de clean room van ESTEC waar de planeetverkenner nu nog staat zijn een paar van de hittewerende maatregelen goed te zien: spiegels die het zonlicht en de straling moeten weerkaatsen, keramische materialen en een enorme kap die boven op BepiColombo komt - vanmiddag ligt hij er nog naast - die het Japanse deel van het ruimtevaartuig moet beschermen. "Zonder die maatregelen zou BepiColombo worden gegrild als een kip op de barbecue", zegt Benkhoff.

De komende maanden zal de sonde nog een aantal mechanische en thermische tests doorstaan. In maart gaat BepiColombo naar Frans-Guyana waar de lancering plaatsvindt.

Na een ingewikkelde route van meerdere banen rond de zon via Venus de aarde en Mercurius zelf - in totaal bijna 9 miljard kilometer - komt BepiColombo in 2025 in een baan rond Mercurius. Daar splitst het ruimtevaartuig zich op in twee sondes: een Europese en een Japanse.

Beide zullen zeker een jaar onderzoek doen, maar als er genoeg brandstof over is, kan dat best drie jaar worden of zelfs langer. "Maar de omstandigheden rond Mercurius zijn extreem", zegt Benkhoff. Waarschijnlijk zal de Japanse sonde, die in een andere baan rond de planeet komt, het eerst crashen op het oppervlak van Mercurius. "Misschien kan onze Europese verkenner dan zien hoe die neerkomt."