Hun banen staan op losse schroeven, ze komen niet aanmerking voor allerlei toeslagen en subsidies, terwijl de kosten van levensonderhoud juist toenemen. De middenklasse in Nederland - de grootste groep huishoudens - staat onder druk en is kwetsbaar. Dat staat in een rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid.
Gezinnen in de middenklasse hebben vaak twee inkomens nodig en worstelen met de toegenomen flexibiliteit op de arbeidsmarkt. Zoals Jos Dollé (48) uit Hoofddorp. Hij werkte als beveiliger bij Schiphol, maar zit nu zes maanden thuis omdat zijn tijdelijke contract niet werd verlengd. "Als ze mij vragen, sta ik altijd voor ze klaar. Maar nu moet ik er weer een half jaar uit."
Zesduizend euro
De afgelopen maanden was het bikkelen met minder inkomsten voor Dollé. Zijn vrouw heeft weliswaar een vast contract voor drie dagen per maand, maar door onverwacht hoge zorgkosten werd het krap. "Ik moest geopereerd worden aan mijn kaak en dacht dat dat onder de verzekering zou vallen. Maar ik heb dat zelf moeten betalen."
Een rekening van zesduizend euro kreeg Dollé, die kon hij niet betalen. Daarop volgden aanmaningen. "En dat was weer vijfhonderd euro erbij. Ik was werkloos! Hoe moest ik dat betalen? Het was ook nog eens noodzakelijke zorg."
Uiteindelijk heeft zijn 80-jarige vader de rekening betaald van zijn timmermanspensioen. "Die probeer ik nu elke maand terug te betalen. Dat is toch van de gekken. Als ik werk had gehad, was het probleem minder groot geweest."
De politiek is een poppenkast, een kleuterklas! Daar heb ik geen vertrouwen meer in.
De WRR bevestigt dat de Nederlandse arbeidsmarkt is doorgeschoten, terwijl het vangnet van de verzorgingsstaat is verkleind. De middenklasse maakt vaak geen aanspraak op bijvoorbeeld huursubsidie of zorgtoeslag.
Ook taxi-chauffeur Richard Tabak verdient te veel voor toeslagen, ook al lukt het hem maar net om het hoofd boven water te houden. "Je moet elk dubbeltje omdraaien. Het is iedere keer kijken wat je kunt betalen als je iets hebt verdiend."
Door de economische crisis liepen zijn inkomsten terug. Toen hij ook nog scheidde van zijn vrouw, raakte hij in de schulden. "Ik heb een huurachterstand. Maar voor sociale huur verdien ik te veel, en een koopwoning kan ik niet kopen. Dus moet ik in de vrije sector huren."
Door de toegenomen onzekerheid en het onbehagen onder de middenklasse groeit het wantrouwen in de politiek, zegt de WRR. Tot nu toe stemt de overgrote meerderheid van de middenklasse nog op middenpartijen, maar dat kan veranderen.
Zowel Dollé en Tabak geloven niet meer in de politiek. "Het is een poppenkast, een kleuterklas. Daar heb ik geen vertrouwen meer in. Ze moeten dit aanpakken, want er zijn geen vangnetten meer", zegt Dollé.
Het WRR-rapport is al enige tijd in conceptvorm in het bezit van informateur Gerrit Zalm. Tabak heeft een dringende oproep aan het nieuwe kabinet: "Geef steun aan de middenklasse. Die maakt het land weer groter, niet alleen het kabinet. Het is de werkende mens die het land groot maakt."
