Met gevaar voor eigen leven vechten voor meer vrijheden. De Saudische activisten Loujain al-Hathloul en Yahya Assiri zien het als hun plicht. "Iemand moet het risico nemen en zich inzetten voor meer grondrechten", vertelt Al-Hathloul.
Oud-luchtmachtofficier Assiri vluchtte met zijn gezin naar Londen nadat hij in verzet was gekomen tegen het ondemocratische bewind in zijn land. "Dat was niet makkelijk. Ik hou van mijn land en van mijn volk. Maar ik hou ook van de waarden die wij verdedigen. En iemand moet het doen."
Tweede plek
De 28-jarige Al-Hathloul is net weer vrij nadat ze 73 dagen in de cel heeft gezeten omdat ze een auto bestuurde en dat online zette. Iets wat streng verboden is voor vrouwen in Saudi-Arabië. Toch neemt ze dat risico. "Ik doe het vooral voor mijn toekomstige kinderen."
Vrouwen staan in Saudi-Arabië volgens de wet op de tweede plek en mogen onder meer niet zelf autorijden. Ze moeten veel belangrijke beslissingen overlaten aan een man, meestal hun echtgenoot of hun vader.
Het is geen boze generatie, maar een gedreven generatie die een betere toekomst wil.
Hoewel iedere vorm van protest in Saudi-Arabië hard de kop wordt ingedrukt, staat er onder jongeren een nieuwe generatie online activisten op. Al-Hathloul: "Het is geen boze generatie, maar een gedreven generatie die een betere toekomst wil. Die een toekomst wil waarin ernaar ze geluisterd wordt en ze veilig en beschermd zijn."
Sociale media spelen hierin een enorm belangrijke rol. Vooral YouTube is razend populair in het land. Nergens ter wereld kijken jongeren meer filmpjes dan in Saudi-Arabië. "In 2014 waren wij het actiefste land op sociale media", zegt Al-Hathloul.
Door sociale media kunnen jongeren zich nu vergelijken met andere landen, vult Assiri aan. "Ze weten nu heel goed wat er in de wereld speelt. Heel anders dan de oude generatie die één Saudische tv-zender heeft, en de geestelijken. Meer niet."
Het is daarnaast het enige platform om activistische boodschappen te verspreiden. In deze video basketballen en skaten vrouwen in nikab terwijl ze wensen dat de man verdwijnt. Hij is al ruim 13 miljoen keer bekeken.
In het echte leven kunnen activisten elkaar niet ontmoeten, want er geldt een verbod op samenscholing. "Het is tot nu toe ons enige hulpmiddel", vertelt Al-Hathloul. "Want we hebben geen echte, gevestigde ngo's en we hebben geen vrije pers of media die onze opvattingen opschrijven."
Maar zonder risico is het plaatsen van dit soort video's niet. Drie jaar geleden werd een nieuwe wet ingevoerd op internetgebruik. En die is volgens Al-Hathloul zo vaag dat het iedereen kan veroordelen voor terrorisme. "Sindsdien worden er vaker nepaccounts of schuilnamen gebruikt."
Blijven hopen
Maar beide activisten zijn hoopvol over de toekomst. In een land waar 70 procent van de bevolking onder de dertig jaar is, is verandering vooral een kwestie van tijd. "Ik denk dat de toekomstige generatie beter op de hoogte is en sterker zal zijn. Dat de toekomst ons toebehoort. Er zullen hervormingen komen", zegt Assiri.
"Volgens de nieuwste geruchten hoeven we daar niet lang op te wachten", reageert Al-Hathloul. "Vanaf volgende maand zouden we mogen autorijden. We zullen zien. Wij blijven hopen."
