'Extra soldaten naar Afghanistan is vooral een signaal naar IS'

Voor het eerst in jaren wil de VS zijn troepenmacht in Afghanistan uitbreiden. Persbureau AP noemt in nog onbevestigde berichten een aantal van 4000 extra militairen. Maar hoeveel kan zoiets uithalen in een strijd die al 16 jaar duurt?

"De veiligheidssituatie is dermate slecht dat meer troepen sturen een heel verstandige keuze is", stelt Afghanistan-deskundige Jorrit Kamminga. Hij werkt bij de denktank Clingendael en is zelf meerdere keren in het conflictgebied geweest.

Kamminga benadrukt dat de Taliban steeds meer terreinwinst boeken. De Afghaanse overheid had eind vorig jaar (de meest recente cijfers) nog 232 van de ruim 400 Afghaanse districten in handen. Het jaar daarvoor waren dat er nog fors meer, 293. De Taliban claimden in maart controle te hebben over 38 districten. In de rest van het land woedt de strijd om de gebieden.

Toch vermoedt Kamminga dat de Taliban van alle terroristische groepen het minst te vrezen hebben van extra militairen uit de VS. Hij denkt dat het èchte doelwit van de VS de strijders van Islamitische Staat zijn.

"Het lijkt erop dat Trump internationaal wil laten zien dat Rusland niet de enige is die hard tegen ze optreedt." De strijd tegen Islamtische Staat was een van Trumps verkiezingsbeloftes. IS-strijders zijn sinds een aantal jaar actief in Afghanistan, vooral in het oosten van het land. Ze hebben meerdere bomaanslagen opgeëist.

De Amerikaanse generaal Nicholson deed begin dit jaar al een oproep tot extra strijdkrachten in Afghanistan. Enkele duizenden militairen extra kunnen de patstelling doorbreken, betoogde hij. "Daar werd toen al lacherig over gedaan", zegt Kamminga. "Want wat kun je nou met die paar duizend extra soldaten? Nou: heel veel als je specifiek daar strijdt tegen IS."

IS beheerst een relatief klein gebied en de training van anti-terreureenheden en ondersteuning van special forces kunnen volgens Kamminga in dat geval een groot verschil maken. "Maar als je denkt aan een enorm offensief verspreid over heel Afghanistan, dan is het maar de vraag wat je met duizend man kunt bereiken."

De grote winst volgens de Afghanistan-deskundige is dat er in ieder geval weer beweging komt in de aanpak van het slepende conflict. "Na 2014 heeft geen enkel land er meer serieus over nagedacht om ook maar 500 soldaten te sturen. Trump lijkt nu dus een aardige stap te maken. Toen hij net werd gekozen, vreesde men dat hij zich alleen zou richten op de binnenlandse politiek van Amerika."

Uiteindelijk is er volgens Kamminga maar één echte oplossing. "Heel simpel: een politieke, dat weten we al vanaf het begin." De Taliban lijken dat ook steeds meer te beseffen. Zo werd onlangs een BBC-journalist uitgenodigd in de door de Taliban bezette provincie Helmand. Die zag een ogenschijnlijke normale maatschappij, waarin kinderen naar school gaan.

"Ze willen dat de wereld dit weet", zei correspondent Joeri Boom eerder deze week in Nieuws & Co op NPO Radio 1. "Kijk wat we veroverd hebben, dat besturen we nu goed dus ga maar met ons praten over vrede, lijkt hun boodschap."

Een trend die nu een paar jaar gaande is volgens Kamminga. "De Taliban hebben door dat de Afghanen niet meer terug willen naar het extremistische regime van de jaren '90. Zelfs niet de radicale mensen, want die hebben nu ook dochters die naar school of zelfs een universiteit gaan."