Je oude dag in Mosul: weggedragen worden in een kinderwagen

Mensenrechtenorganisaties hebben opnieuw gewaarschuwd dat zware wapens worden gebruikt in de strijd om de noordelijke Iraakse stad Mosul. Irak probeert met hulp van de internationale anti-IS-coalitie de stad te heroveren op Islamitische Staat. Daarbij vallen veel slachtoffers en ook de levensomstandigheden in Mosul zijn zeer slecht, zeggen organisaties als Human Rights Watch en Amnesty International.

De beelden die afgelopen week uit Mosul naar buiten zijn gekomen, lijken die beweringen te ondersteunen. Op één video is te zien hoe een oudere man in een kapotte kinderwagen door de verwoeste straten wordt gedragen. Dat gebeurt door twee jonge mannen. Onduidelijk is of de drie elkaar kennen.

De omstandigheden in Mosul zijn erbarmelijk, zegt een andere man die eveneens verdwaasd tussen brokstukken door zwalkt. Hij klaagt dat de prijs van katten is gestegen naar 40.000 dinar (zo'n 31 euro). Hij moest de laatste tijd kattenvlees eten om te overleven.

Ook water is een probleem, vervolgt hij. "We hadden dorst en er was geen water. Als we de waterput probeerden te bereiken, werden we onder vuur genomen door sluipschutters van IS. Is dit islam?", roept hij kwaad.

De schrijnende verhalen komen vooral uit de wijk Zanjili in het westen van Mosul. Het Iraakse leger is sinds eind mei bezig met een offensief om de wijk in handen te krijgen. Daarbij werd vorige week fors geweld gebruikt. Er werden onder meer fosforbommen ingezet. Dat is volgens internationaal oorlogsrecht niet verboden, maar het is volgens het recht onwenselijk om dat soort wapens in te zetten in dichtbevolkt gebied.

Ook IS maakt veel slachtoffers in de verdediging van Zanjili. In de twee weken die de strijd daar nu duurt, heeft Islamitische Staat zeker 230 burgers gedood, meldde de VN een paar dagen geleden. De meesten van die slachtoffers waren op de vlucht geslagen, maar ze werden onder vuur genomen door sluipschutters.

De internationale anti-IS-coalitie steunt de opmars van het Iraakse leger met luchtaanvallen. Hierbij zijn de afgelopen maanden al honderden doden gevallen, onder wie veel burgers.

Intussen lijkt de operatie van het Iraakse leger om Zanjili voorbij. Op Twitter en in de Iraakse media, voor zover die betrouwbaar zijn, verschijnen vandaag berichten dat de wijk in handen is van Irak. Van de zijde van het Iraakse leger is de herovering (nog) niet bevestigd.

Zanjili zou één van de laatste wijken zijn geweest die Irak nog op IS moest heroveren, voordat de aanval op de Oude Stad van Mosul kan beginnen. Daar staat de Al Nura-moskee, waar IS-leider Abu Bakr al-Bagdadhi op 29 juni 2014 het kalifaat uitriep. Het is vandaag overigens precies drie jaar geleden dat IS Mosul veroverde.

Sindsdien heeft IS snel veel gebieden in Irak en Syrië in handen gekregen. Maar sinds begin 2015 dring de internationale coalitie de moslim-extremisten weer in het defensief. IS verloor veel terrein en Mosul is het laatste grote bolwerk van IS in Irak.