Een agente met een hoofddoek is in Londen doodnormaal

De discussie die momenteel in Amsterdam wordt gevoerd over het opheffen van het hoofddoekverbod bij de politie, werd al eerder in andere landen gevoerd. In Groot-Brittannië, bijvoorbeeld, waar het dragen van èen hoofddoek al jaren is toegestaan en het nooit als een probleem werd gezien. In Turkije, waar het sinds vorig jaar toegestaan is en er ophef ontstond. En in Frankrijk, waar de kans heel klein is dat het ooit zal mogen.

Toegestaan, zonder discussie

In Amsterdam wordt het toestaan van het dragen van een hoofddoek bij de politie als een goede manier gezien om meer agenten met een migratieachtergrond aan te trekken. Dat was ook voor de Britten belangrijk. "Het is in Groot-Brittannië al sinds 2001 toegestaan dat politie-agentes een hoofddoek dragen", vertelt correspondent Tim de Wit.

Daar is nooit veel discussie over geweest, gaat hij verder. Maar waar wel veel discussie over ontstond was de suggestie van het politiekorps in de West Midlands, rond de stad Birmingham. "Die overwogen politieagenten in boerka toe te staan, maar dat ging veel parlementsleden in Londen te ver."

Afgeschaft, maar niet zonder ophef

In Turkije is het hoofddoekverbod altijd een heikel punt geweest. Sinds augustus 2016 is het daar toegestaan om als agente een hoofddoek te dragen, maar de hoofddoek was daarvoor lang taboe in openbare functies. In Turkije is de overgrote meerderheid van de bevolking islamitisch, maar de scheiding tussen staat en religie uit de tijd van Atatürk werd heel lang strikt gehandhaafd.

Maar sinds de conservatief-islamitische AK-partij van president Erdogan het voor het zeggen heeft, inmiddels al vijftien jaar, worden langzaam maar zeker veranderingen in dit seculiere karakter aangebracht. "Erdogan zei op een gegeven moment dat het heel raar zou zijn om een groot deel van de bevolking uit te sluiten van politiewerk", vertelt correspondent Lucas Waagmeester. Dat grote deel draagt namelijk een hoofddoek uit religieuze overtuiging en zou zo niet eens kunnen solliciteren voor een baan als agent.

Maar de verandering was toch heel gevoelig. "Het afschaffen van het verbod op het dragen van een hoofddoek voor agenten was een enorme breuk met het verleden, en creëerde een enorme discussie, maar dat leidde niet echt ergens toe." Dat heeft volgens Waagmeester onder meer te maken met de macht van de AK-partij. "De oppositie kon er niet veel aan doen, dus hebben ze zich er best soepel bij neergelegd."

Daarbuiten was een meerderheid van de Turken het ook wel met Erdogan eens.

Sinds de maatregelen werden ingevoerd, heeft Waagmeester niets meer over de discussie gehoord. "De AKP heeft in de laatste jaren in hoog tempo het publieke domein geopend voor vrouwen met een hoofddoek. Studenten op de universiteit, rechters, zelfs militairen mogen nu een hoofddoek dragen. En de vrouw van de president draagt een hoofddoek, daar was tien jaar geleden nog een hele felle discussie over."

Kans op afschaffing minimaal

In Frankrijk komt een discussie over een hoofddoekverbod vaak in het nieuws. In het land is er een duidelijke scheiding tussen kerk en staat, ook wel laicité genoemd. "Daar geldt: mensen die de staat vertegenwoordigen, mogen geen religieuze symbolen dragen. Dus geen keppeltjes, geen kruizen, maar ook geen hoofddoeken", legt correspondent Peter Vermaas uit.

Deze scheiding van kerk en staat, die sinds 1905 bestaat, was oorspronkelijk om de vrijheid van godsdienst te waarborgen. "Maar het wordt de laatste tijd ook gebruikt om de opkomst van de islam een beetje tegen te houden", zegt Vermaas.

Maar hoe dan ook, de Franse politie zal waarschijnlijk niet snel hoofddoeken gaan dragen. "Dat zie ik niet snel gebeuren, nee."