Formatiedag 61: na weken onderhandelen is het plotseling voorbij

Precies twee maanden na de verkiezingen zijn de besprekingen tussen VVD, CDA, D66 en GroenLinks stukgelopen. Aan het begin van de avond maakte informateur Schippers bekend dat de partijen het niet eens konden worden over migratie, maar dat ook klimaat en inkomensongelijkheid moeilijke onderwerpen waren.

Het moment van de breuk kwam onverwacht. In de loop van de onderhandelingen werd er steeds de nadruk op gelegd dat de partijen over allerlei onderwerpen meningsverschillen hadden, maar ook dat ze serieus probeerden eruit te komen. Schippers zei afgelopen donderdag nog dat de partijen deze week elke avond zouden vergaderen en dat ze hoopte dat er nog voor de zomer een nieuw kabinet is.

Gezamenlijk besluit

Alle onderhandelende partijen onderstrepen dat het een gezamenlijk besluit is om er een punt achter te zetten. Naar verluidt was er op het gebied van migratie vooral een tegenstelling tussen VVD en CDA enerzijds en D66 en GroenLinks aan de andere kant.

Schippers geeft haar opdracht nu terug; de Kamer zal opnieuw een debat houden. Volgens het Reglement van Orde moet de Kamer een week na de teruggave door de informateur een nieuwe opdracht formuleren.

Weinig ervaring

Een praktische moeilijkheid daarbij is dat het pas de tweede formatie is waarin de Kamer zelf het initiatief heeft en het staatshoofd geen informateur of formateur meer benoemt. Er is dus weinig ervaring opgedaan met deze procedure.

De formatie die uiteindelijk het kabinet Rutte II tot gevolg had, was de eerste waarin de Kamer zelf de regie had. Maar toen leidde de eerste ronde van besprekingen al tot overeenstemming over een kabinet van VVD en PvdA en was er dus geen sprake van een tussentijdse mislukking.

Waarschijnlijk komt informateur Schippers morgen met haar eindverslag aan de Kamer. Kort daarna is er een debat.