De voorjaarsvakantie van de juf gaat op aan administratie
Extra werkdruk door papierwerk? Juf Mieke uit Hoorn weet er alles van. Zij zag collega's op haar basisschool vertrekken vanwege de rompslomp. "Die vonden het op deze manier gewoon niet leuk."
Volgens de cao zou Mieke 32 uur moeten werken in de vier dagen dat zij voor de klas staat. Maar dat is in de praktijk vooral theorie. "Er zijn wel eens collega's die na een lesdag vrij snel naar huis gaan om het vele overwerk te compenseren. Maar iedereen weet: daar heb je eigenlijk alleen jezelf mee. Want je werk gaat dan alleen maar stapelen. Zeker als je je lessen een beetje behoorlijk wilt voorbereiden."
Een voorbeeld van de administratieve druk: de uitslagen van toetsen worden bij Mieke op school nog op papier ingevoerd, in mappen. Maar dezelfde gegevens moeten op nog drie plaatsen worden geregistreerd. Want de juf wordt geacht 'groepsplannen' te maken voor vier niveaus: van de 'plusgroep' van de best presterende leerlingen, tot en met de kinderen die worstelen met de stof en extra aandacht verdienen.
Dat moet voor vier vakken apart: rekenen, spelling, begrijpend lezen en technisch lezen. En daarbinnen worden de zorgleerlingen nog uitgebreider beschreven, ieder individueel.
Alle resultaten dienen niet alleen nauwkeurig te worden bijgehouden, maar vervolgens ook nog iedere 2,5 maand te worden geëvalueerd. Lopen de zaken volgens plan? Op welke punten niet? En wat gaat Mieke op die punten doen om voor verbetering te zorgen?
120 schriften
Die verplichtingen gelden extra zwaar voor de kinderen in de onderste twee niveaus, waarvoor extra uitgebreide beschrijvingen in de groepsplannen moeten worden gemaakt. En waar ook extra mee moet worden geoefend om de voortgang te kunnen monitoren.
In de praktijk zit juf Mieke zo met enige regelmaat 120 schriften na te kijken. En daarbij komt nog de 'incidentenregistratie' voor als er iets niet goed gaat. De vergaderingen. De gesprekken met ouders, waarvan de uitkomsten uiteraard ook worden vastgelegd. De voorbereidingen van alle buitenschoolse activiteiten.
Passend onderwijs
De onderwijzers in het onderzoek van de NOS en de regionale omroepen zeggen dat de administratieve lastendruk de afgelopen tien jaar duidelijk hebben zien toenemen. Dat heeft onder meer te maken met de invoering van het zogenoemde passend onderwijs. Leerlingen die in het verleden werden doorverwezen naar het speciaal onderwijs, blijven nu langer in de klas met extra hulp.
Maar over deze kinderen moet dan wel weer regelmatig worden overlegd door een 'ondersteuningsteam'. Daarin zitten behalve docenten als Mieke ook een maatschappelijk werker, de directeur van de school, een vertegenwoordiger van het speciaal onderwijs en een orthopedagoog. Uitkomst van het overleg is een 'groeidocument', met de voortgang van de leerling in kwestie.
In de vakantie kan je hier rustig voor zitten.
Kan dat niet anders, zonder al dat papier? Het ministerie en de inspectie zeggen van wel, maar dat is niet de ervaring van veel scholen. Scholen hebben in de praktijk ervaren hoe zij kunnen worden afgerekend als er iets niet is gelopen zoals het had moeten lopen en het hele proces is niet van begin tot einde compleet gedocumenteerd.
Op de school van een andere leerkracht, Corina van Wijk uit het Gelderse Ophemert, besteden ze er een groot deel van de voorjaarsvakantie aan. "Dat geldt zeker voor mij, omdat ik les geef aan groep 8 en dus ook onderwijskundige rapporten voor het voortgezet onderwijs moet maken. Voor al mijn leerlingen."
Corina's collega's offeren ook hun vrije dagen op voor de administratie, zegt ze. "In de vakantie kan je tenminste rustig zitten voor dat soort zaken."
