Oud-IRA-commandant en Sinn Féin-leider McGuinness overleden
Oud-IRA-commandant en Sinn Féin-leider Martin McGuinness is op 66-jarige leeftijd overleden. Hij leed aan een zeldzame hartziekte, meldt de BBC. Vanwege die ziekte trad hij begin dit jaar ook terug als partijleider.
Volgens correspondent Tim de Wit is het snel bergafwaarts gegaan met zijn gezondheid. "Twee maanden geleden was hij nog vice-premier. Ook zegde hij in januari nog het vertrouwen op in de regering, waardoor er nieuwe verkiezingen moesten komen. De afgelopen tijd was hij weinig in het openbaar te zien."
McGuinness was een sleutelfiguur van de IRA, het verboden Ierse Republikeinse Leger dat zich met geweld verzette tegen de Britse aanwezigheid in Noord-Ierland. De IRA pleegde vanaf eind jaren zestig tot begin jaren negentig talloze soms uiterst bloedige aanslagen, zowel in Noord-Ierland als in Engeland.
In 1972, ten tijde van Bloody Sunday, was McGuinness op 21-jarige leeftijd onderbevelhebber van de IRA in zijn geboortestad Londonderry. Op Bloody Sunday, 30 januari 1972, kwamen in die plaats 14 ongewapende demonstranten voor burgerrechten om het leven door militair geweld.
Een jaar later werd McGuinness veroordeeld tot zes maanden cel nadat hij was aangehouden met 100 kilo explosieven. Na zijn vrijlating werd hij politiek actief en groeide hij binnen Sinn Féin, de politieke tak van de IRA, uit tot een sleutelfiguur. Hij veranderde de koers van de partij en stelde zich gematigder op tegenover de Britten.
Politieke carrière
Zijn leven bestaat wat dat betreft uit enorme contrasten, zegt De Wit. "Hij is bekend geworden door een paar grote aanslagen, maar hij werd in de jaren negentig een van de bepalende spelers in de omslag. Toen zag hij in dat geweld niet de manier was om zijn doel te behalen: het verenigen van Noord-Ierland en Ierland."
McGuinness was een van de hoofdonderhandelaars in de gesprekken die leidden tot het Goede Vrijdag-akkoord in 1998, dat een einde maakte aan het geweld in Noord-Ierland. De bevolking mocht daarna zelf de politieke toekomst van het land bepalen.
McGuinness werd parlementslid en in 2007 vice-premier, samen met zijn voormalige aartsvijand, de protestantse dominee Ian Paisley. Hij kreeg ook een functie aangeboden als parlementslid in het Lagerhuis, maar die weigerde hij omdat hij dan trouw aan de Britse koningin moest zweren. Overigens zou hij koningin Elizabeth in 2012 wel in het openbaar de hand schudden.
