Wat betekent de Europese hoofddoekuitspraak voor Nederland?

Na 10 jaar procederen heeft de hoogste rechter in Europa gesproken: werkgevers mogen hun personeel verbieden een hoofddoek of een ander religieus symbool te dragen. Maar dat betekent niet dat iedere werkgever nu zomaar hoofddoeken op de werkvloer kan verbieden. We zetten de belangrijkste punten op een rij:

Wat betekent het verbod concreet?

Het Europees Hof van Justitie zegt nu dat bedrijven personeel mogen opdragen om neutrale kleding te dragen. De uitspraak geldt niet alleen voor hoofddoeken, maar voor alle religieuze, filosofische en politieke symbolen.

De uitspraak geldt als jurisprudentie voor Europese rechters, dus ook voor rechters in Nederland. Dat betekent nog niet dat een verbod van hoofddoeken altijd en overal mag. In de zaak waar het Europees Hof uitspraak over heeft gedaan, geldt een aantal specifieke omstandigheden. De uitspraak is dus een leidraad.

Wat zijn de argumenten van de rechter?

De Belgische vrouw die de zaak aanspande werkte voor een beveiligingsbedrijf dat in het reglement had vastgelegd dat werknemers zich neutraal moeten kleden. Een belangrijk argument daarvoor is dat de werknemers veel contact met klanten hadden en het bedrijf geen religieuze, politieke of filosofische uitingen wilde doen.

Voor de Europese rechter weegt het recht van het bedrijf om neutraal te opereren zwaarder dan het recht van werknemers op gelijke behandeling.

Wanneer mag een verbod niet?

Als het discrimineert. Heeft een bedrijf geen reglement opgesteld over neutrale kleding, dan kan het niet van werknemers eisen om de hoofddoek af te doen.

Het Europese Hof heeft ook naar een tweede zaak gekeken. Daarin werd door een klant bij de werkgever geklaagd over een vrouw met hoofddoek, waarop ze werd ontslagen. Dit was volgens de rechter wel discriminerend.

Is een neutraal reglement voldoende?

Ook met een reglement over neutrale kleding is een bedrijf er nog niet, zegt Adriana van Dooijeweert, van het College voor de Rechten van de Mens. "Ook als zo'n regeling heel neutraal op papier staat, dan nog kan het zo zijn dat het in de praktijk discriminerend is."

Een bedrijf moet dus goed kunnen uitleggen waarom neutraal opereren voor hun specifieke werk zo belangrijk is. In Nederland geldt om die reden bijvoorbeeld een hoofddoekverbod voor ambtenaren in uniform zoals agenten en militairen. Ook rechters en griffiers mogen hier geen hoofddoek dragen.