Medisch specialisten: zorgdebat draait om meer dan eigen risico

De komst van nieuwe, dure behandelingen en de druk die dat legt op de totale zorguitgaven zou meer aandacht moeten krijgen in de verkiezingscampagne. Medisch specialisten vinden dat het nu te veel gaat over het al dan niet afschaffen van het eigen risico en te weinig over zorg die in de toekomst onbetaalbaar dreigt te worden.

"Wat ik nu mis, is de aandacht voor dure innovatieve behandelmogelijkheden, waarvan er steeds meer bij komen", zegt Haiko Bloemendal, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Medische Oncologie. De kankerzorg is een specialisme dat veel te maken heeft met nieuw ontwikkelde en potentieel veelbelovende, maar dure behandelingen.

Eerder deze maand kwam André Rouvoet, die de zorgverzekeraars vertegenwoordigt, met een zelfde oproep. Hij ziet het betaalbaar houden van de zorg als de grootste uitdaging voor de politiek.

Cardioloog Tom van Loenhout verlangt duidelijkheid van Den Haag. "Ik wil dat de politiek zich mengt in deze discussie", zegt hij. "Er komen steeds meer behandelingen die heel erg duur zijn. Op een bepaald moment is dat voor ons als maatschappij niet meer te dragen. De vraag is dus: wat hebben we voor elkaar over? Dat kan niet ongelimiteerd zijn."

Hij legt uit dat er grenzen zitten aan de zorg, met name als het gaat om de behandeling van oudere patiënten die nog maar weinig levensjaren voor zich hebben. "Een patiënt krijgt altijd de behandeling die hij of zij wil, maar we moeten ons als artsen wel de vraag stellen: hoe zinvol is het? Hoeveel goede dagen krijgt de patiënt hiervoor terug?"

"Als hier geen uitspraak over wordt gedaan door de politiek, dan zullen die dure behandelingen en geneesmiddelen ten koste gaan van de zorg aan andere ouderen, bijvoorbeeld de wijkzorg of de verpleeghuizen. Die moeten dan inleveren en dat kan niet."

Van Loenhout snapt dat het geen populaire boodschap is voor de partijen, zeker in verkiezingstijd. "Dat je tegen de mensen moet zeggen: 'dit betalen we wel, maar dat betalen we niet'."

Dure medicijnen

Vorig jaar becijferde het CBS de totale zorguitgaven van 2015 op een totaal van 95 miljard euro. De zorguitgaven stegen minder hard dan de jaren ervoor, maar het betrof nog steeds een stijging.

Meer dan een kwart van de zorguitgaven gaat naar ziekenhuizen en specialistenpraktijken. De uitgaven aan geneesmiddelen via openbare apotheken, drogisten en supermarkten bedragen 5,4 miljard euro. Waar de totale zorgkosten met 0,8 procent stijgen, is de stijging aan geneesmiddelenuitgaven met 3 procent een stuk hoger.

De kosten voor kankermedicijnen zijn nog veel meer toegenomen. Tussen 2011 en 2014 stegen de uitgaven met 80 procent naar 675 miljoen euro, bleek uit een rapport van KWF Kankerbestrijding uit 2015.

"Daar hebben wij als medisch specialisten veel aandacht voor gevraagd", zegt Bloemendal. "Die aandacht is er ook wel gekomen. Zo hebben we een werkgroep dure geneesmiddelen gehad die een rapport aan Schippers heeft overhandigd, waarin ook de urgentie van het thema genoemd wordt. Maar daar horen we nu niets meer over."