Vluchtelingenplan Merkel: wat houdt het in?
Bondskanselier Angela Merkel heeft overleg gevoerd met minister-presidenten van de zestien Duitse deelstaten over de uitzetting van uitgeprocedeerde asielzoekers. Al maanden zegt ze dat afgewezen asielzoekers Duitsland ook echt moeten verlaten. De Duitse deelstaten zijn op dit moment verantwoordelijk voor de uitzettingen, maar Merkel vindt dat de deelstaten te langzaam werken en dat er te weinig daadwerkelijke uitzettingen zijn.
Merkel en haar regering willen dat veranderen, staat in een zogenoemd 16-puntenplan dat ze bespreekt met de deelstaten. De nieuwe uitzetprocedures moeten centraler, eenvoudiger en sneller.
Belangrijkste punten van het '16-puntenplan'
Nog niet alle details van Merkels 16-puntenplan zijn bekend, maar volgens de Duitse media zijn dit de hoofdpunten:
- Er komt een 'gezamenlijk centrum voor ondersteuning van de terugkeer' onder leiding van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Ambtenaren zorgen voor documenten, als mensen die niet meer hebben.
- Om de identiteit vast te stellen moeten ambtenaren de telefoons van asielzoekers kunnen uitlezen
- Er komen centrale uitzetcentra waar afgewezen asielzoekers worden vastgezet tot ze weg kunnen. Dat is nog wel onderwerp van discussie.
- Asielzoekers die vrijwillig weggaan krijgen extra geld. Daarvoor wordt 90 miljoen euro uitgetrokken.
- Asielzoekers die een gevaar vormen kunnen sneller worden opgepakt en uitgezet.
Speelde de aanslag op de kerstmarkt in Berlijn een rol bij dit plan?
De maatregelen zijn deels een reactie op de aanslag op een kerstmarkt in Berlijn, december vorig jaar. Die werd gepleegd door de afgewezen asielzoeker Anis Amri. Hij kon volgens de huidige wetgeving maar een paar dagen worden vastgehouden. Dat wil Merkel nu dus aanpassen. Maar de afgewezen asielzoekers zijn al langer een probleem.
Wat vinden de tegenstanders?
Zijn de landen wel echt veilig, is een van de belangrijkste vragen die tegenstanders stellen? Afghanistan, bijvoorbeeld, staat op de lijst van veilige landen. Daar worden mensen naartoe uitgezet, maar de veiligheidssituatie verandert daar om de dag. Dus hebben sommige deelstaten besloten om geen mensen meer uit te zetten naar Afghanistan.
Mensenrechtenorganisaties hebben ook kritiek op het vastzetten van mensen die niet crimineel zijn, maar alleen geen verblijfsvergunning hebben gekregen.
Gaat het plan het halen?
Merkel wil met het overleg over haar 16-puntenplan overeenstemming bereiken met de deelstaten, zodat het plan naar het parlement kan. In de Bundestag (Tweede Kamer) kan ze rekenen op haar eigen coalitie van CDU/CSU en SPD. In de Bundesrat (Eerste Kamer) is ze afhankelijk van de steun van een meerderheid van de deelstaten, vandaar dat ze nu met de deelstaten afstemt wat haalbaar is en eventueel wat niet.
Of het plan van Merkel het daadwerkelijk haalt, is nog lang niet duidelijk. Correspondent Jeroen Wollaars: "In sommige deelstaten zijn linkse partijen aan de macht die juist geen strengere regels willen. Merkel moet dus een aantal van die linkse deelstaatregeringen zien over te halen om voor haar plan te stemmen."
Welke rol spelen de parlementsverkiezingen van september bij de acceptatie van dit plan?
De vluchtelingenproblematiek is voor alle partijen een belangrijk onderwerp. Ze willen laten zien dat ze problemen met grote aantallen afgewezen asielzoekers op kunnen lossen. Ze zijn het ook allemaal wel over eens dat de middenpartijen, dus niet de populisten aan de politieke flanken, hier met werkzame maatregelen iets tegen kunnen doen.
Correspondent Jeroen Wollaars: "We kennen Merkel van de open armen voor vluchtelingen. Maar al maanden hamert ze ook op strengere regels voor mensen die niet mogen blijven. Het is vooral voor Merkel erg belangrijk: haar geloofwaardigheid staat op het spel. Ze heeft altijd herhaald 'Wir schaffen das', en daar gelooft ze nog steeds in. En om de verkiezingen te winnen, zal ze moeten klaarspelen dat het niet bij woorden alleen blijft. Ze moet laten zien dat ze ook resultaat kan boeken in het vluchtelingenbeleid."
