'Neem niet de goedkoopste tuinman, maar de beste'

Consumenten moeten fatsoenlijke tarieven betalen als ze mensen inhuren, staat in een advies van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. Daarmee kunnen ze voorkomen dat zelfstandigen voor bodemtarieven moeten werken.

In het rapport waarschuwt de raad dat een flexibelere arbeidsmarkt leidt tot nieuwe kwetsbare groepen, met veel onzekerheid over hun inkomen en sociale zekerheid. Vooral jongeren worden daardoor geraakt, bijvoorbeeld omdat ze niet genoeg geld hebben om een huis te kopen.

"De meeste mensen willen huisje-boompje-beestje, maar het stokt vaak al bij huisje", zegt Monique Kremer van de raad. "Laat staan dat er nog over kinderen wordt nagedacht."

De raad komt met verschillende adviezen, bijvoorbeeld voor consumenten.

"Er zijn mensen die een tuinman inhuren, bijvoorbeeld via een online platform. Je ziet dat de prijzen enorm afnemen en dat werkenden hun diensten steeds goedkoper aanbieden", zegt Kremer. "Als consument kun je ook zeggen: nee, ik betaal die tuinman wél het goede tarief, ik ga niet voor een dubbeltje op de eerste rang zitten.'"

Volgens haar zou ook de overheid vaker het goede voorbeeld moeten geven. Die zou bijvoorbeeld bij het inhuren van schoonmaakpersoneel niet alleen op de laagste prijs moeten letten.

Eigen werktijden

Een ander advies is dat werkgevers moeten moderniseren. "Een heleboel mensen worden zzp'er omdat ze de organisatie te star en te hiërarchisch vinden. Ze verlangen naar ontplooiing en autonomie."

Werknemers zouden zelf moeten kunnen bepalen wanneer ze naar kantoor komen en wanneer ze vakantie opnemen. Als werknemers meer vrijheid krijgen, hebben ze minder reden om als zelfstandige aan het werk te gaan.

Daarnaast vindt de raad dat flexibel werk duurder moet worden en vast werk goedkoper voor werkgevers. Bedrijven zouden bijvoorbeeld een bonus kunnen krijgen als ze personeel in vaste dienst nemen.

Werk en zekerheid

Het kabinet heeft in 2015 de wet Werk en Zekerheid aangepast om de flexibilisering te remmen. "Het is nog te vroeg om met zekerheid te zeggen of de wet de beoogde doelstellingen bereikt", schrijven de onderzoekers daarover in het rapport.