'Strips Jan Kruis zo Hollands als kaas, koeien en klompen'
Jan, Jans en de kinderen is oer-Hollands en herkenbaar, zegt Hilmar Mulder, hoofdredacteur van de Libelle. De bedenker van de strip, Jan Kruis, is gisteren overleden. Hij tekende wekelijks voor de Libelle. "Zijn werk hoort gewoon bij Nederland."
"Hij stond te boek als creatief, gul en gedreven", zegt Mulder over Kruis. De tekenaar overleed op 83-jarige leeftijd in zijn woonplaats Mantinge, in Drenthe, zo werd vanochtend bekend. Hij maakte sinds de jaren vijftig strips, maar verwierf grote bekendheid door Jan, Jans en de kinderen, dat sinds 1970 in de Libelle verschijnt.
Het is een reflectie van een doorsnee Nederlands gezinnetje. Dat brengt het dichtbij.
Die opdracht zag Kruis in eerste instantie als "een klusje tussen andere klussen door", liet hij eens weten in een interview. De strips zouden uitgroeien tot een groot succes en staan nog steeds iedere week in de Libelle. Daarnaast zijn er in de loop der jaren puzzels, cd's en albums uitgebracht van Jan, Jans en de kinderen.
In die strip staat de familie Tromp centraal. Voor de verhalen zocht Kruis inspiratie bij zijn eigen familie. De tekenaar gebruikte zijn eigen dochters als voorbeelden voor de stripfiguren Karlijn en Catootje. Opa Tromp was losjes gebaseerd op zijn vader.
"Het is een leuke familiestrip", zegt illustrator Maarten Gerritsen. Hij tekent de familie Tromp sinds 1999 samen met andere tekenaars van Studio Kruis. "Met een knipoog naar het dagelijks leven." De herkenbaarheid maakt de strips zo sterk, vindt ook Mulder. "Het is een reflectie van een doorsnee Nederlands gezinnetje. Dat brengt het dichtbij."
Sommige elementen uit Jan, Jans en de kinderen zijn een eigen leven gaan leiden. De groet "hoi piepeloi" van Jeroentje, het vriendje van Catootje, is algemeen bekend. Verder is het fictieve Sint Pannekoek, waarbij je een pannekoek op je hoofd legt, inmiddels uitgegroeid tot een officieuze feestdag, waar ieder jaar op 29 november aandacht aan wordt besteed.
"Dat zijn grappige dingen", zegt Gerritsen. Wij proberen dat als huidige tekenaars nog steeds terug te laten komen. Hij vertelt dat vader Jan, moeder Jans en de dochters Karlijn en Catootje een eigen karakter hebben ontwikkeld. "Daar houden we rekening mee bij het maken van de strips. Al dragen ze nu wel wat modernere kleding."
Ook de tekenstijl is iets veranderd. "Kruis had een zeer persoonlijke, krasserige stijl. Dat was erg moeilijk na te bootsen." Wel is de luchtige toon van de strips gebleven, zegt Mulder. Jan, Jans en de kinderen is nog steeds leuk en herkenbaar. "Dat typeert het levenswerk van Kruis."
