Het is het laatste boek dat Barack Obama las als president: de roman 'The Underground Railroad' (De Ondergrondse Spoorweg) van Colson Whitehead. Obama was er zo van onder de indruk, dat hij de schrijver onlangs uitnodigde voor een gesprek in het Witte Huis. Geen wonder: de zwarte schrijver heeft met zijn bekroonde boek een beladen onderwerp uit de Amerikaanse geschiedenis tot leven gewekt.
Whitehead voert de lezer mee door de ogen van de gevluchte slaaf Cora. Zij maakt een ondergrondse treinreis met verschillende stations in diverse staten. In die stations komt Cora bovengronds en wordt zij geconfronteerd met de bittere realiteit van het leven in Amerika buiten de plantage.
Tijdens haar reis wordt zij voortdurend op de hielen gezeten door de fanatieke slaafjager Ridgeway. Hij weet haar enkele keren te pakken, maar Cora weet telkens te ontsnappen. Hun dans om leven en dood vormt het hart van de roman.
Nieuwsuur volgt Whitehead tijdens zijn bezoek aan een multiculturele school in Den Haag en ondervraagt hem over de ontvangst van zijn roman in Amerika.
Whitehead spreekt ook over de inauguratie van president Trump, mede omdat diverse Congresleden hebben laten weten die inauguratie te zullen boycotten. Zelf zal Whitehead ook niet kijken, om principiële redenen: "Trump leeft voor de kijkcijfers. Hoe minder mensen kijken, hoe beter, dan heeft hij een rotdag."
Trump leeft voor de kijkcijfers. Hoe minder mensen kijken, hoe beter.
Daarin staat Whitehead niet alleen. Afgelopen weekend kwam het tot een woordenwisseling tussen het icoon van de burgerrechtenbeweging, Congreslid John Lewis, en aankomend president Trump. Nadat Lewis verklaarde Trump "geen legitieme" president te vinden en van zijn inauguratie zal wegblijven, sloeg Trump terug met de beschuldiging dat Lewis vooral bedreven is in "praten".
Impliciete boodschap: veel woorden, weinig daden. Ook liet Trump zich denigrerend uit over het kiesdistrict van Lewis, dat zou worden overwoekerd door misdaad.
Hypergevoelig
Het incident toont aan dat de kwestie ‘ras’ nog altijd hypergevoelig ligt in Amerika. In Nieuwsuur blikt Whitehead terug op het presidentschap van Obama en zijn persoonlijke ontmoeting met de eerste zwarte president.
Hij was er samen met vier andere jonge schrijvers en ze waren diep onder de indruk. Zo diep dat ze er stil van waren. "Obama vroeg ons om alsjeblieft iets te zeggen in plaats van hem aan te staren als een soort halfgod."