'De mensen in Culemborg zijn bang, het moet ophouden'
Zes autobranden en een toekomstig moskeegebouw volledig in as. Het gebeurde afgelopen nacht in Culemborg, een kleine Gelderse stad die al langer kampt met een reeks autobranden. "Het moet gewoon ophouden, de mensen worden bang", zegt een buurtbewoner. Een andere inwoner van Culemborg denkt dat bevolkingsgroepen tegen elkaar worden opgezet.
De oorzaak van de branden wordt nog onderzocht door de politie. Toch lijkt het zeer aannemelijk dat bij sommige auto's sprake is van brandstichting. De vlammen kunnen niet zijn overgeslagen, want de voertuigen stonden geparkeerd op verschillende plekken en op ruime afstand van elkaar.
Luide muziek en een klap
"De buren hoorden 's nachts een auto passeren met harde muziek aan en daarna volgde een klap", zegt de buurtbewoner. "Hun auto stond achter een andere geparkeerd die in brand stond. Gelukkig konden ze hun auto nog redden."
"Het komt nu wel dichtbij", zegt een andere Culemborger. Hij vertelt hoe zijn zoon 's nachts alarm sloeg. "Die rende rond 02.30 uur de kamer binnen en riep dat er brand was. Ik keek door het raam en zag dat een auto in lichterlaaie stond."
Tientallen autobranden
Het overkwam de inwoners van Culemborg het afgelopen jaar al vaker. Volgens Omroep Gelderland gaat het om 34 autobranden sinds half april. Ter vergelijking: in heel Gelderland is er de afgelopen jaar ruim 700 keer melding van gedaan.
"Het gemak waarmee auto’s in brand worden gestoken is zorgwekkend", schreef burgemeester De Vet van Culemborg afgelopen september op de website van de gemeente. Volgens hem ging het toen om een kleine groep personen 'die crimineel gedrag vertoont'.
Geen reactie
Burgemeester De Vet was vandaag niet bereikbaar voor een reactie op de gebeurtenissen van afgelopen nacht. "We zijn druk bezig alle feiten op een rij te zetten en te kijken welke acties we gaan ondernemen", zegt een voorlichter van de gemeente.
Gisteravond ging ook een voormalig zwembad in vlammen op. Het pand was gekocht door de Vereniging Islamitische gemeenschap Culemborg. Het plan was om er een gebedshuis en een thuishonk voor zowel jongeren als ouderen uit de moslimgemeenschap van te maken.
Surveilleren op straat
Een groep vrijwilligers uit de gemeenschap is van plan rond de jaarwisseling te surveilleren om vandalisme en autobranden te voorkomen. Kamal Benmoghyt, voorzitter van de organisatie Moslimjongeren Culemborg, zei dat wachtlopen ook afgelopen nacht al is gedaan.
De politie onderzoekt nog of er sprake is van brandstichting. Op sociale media gaan geruchten dat de autobranden van afgelopen nacht een reactie zouden zijn op de brand in de toekomstige moskee.
Statement tegen verdeelheid
"Ik vrees inderdaad dat in Culemborg bevolkingsgroepen tegen elkaar worden opgezet en dat is heel triest." Het zijn de woorden van een buurtbewoner die een kerststuk komt leggen bij het uitgebrande zwembadgebouw. "Ik wil laten zien dat een grote groep mensen die tweestrijd niet wil."
De brand in de toekomstige moskee en de uitgebrande auto's zijn volgens haar geen toeval. "Ik hoop dan ook dat het straks vol ligt met bloemen, als statement."
In het verleden heeft Culemborg vaker te maken gehad met onrust tussen bepaalde bevolkingsgroepen. Het escaleerde tijdens de jaarwisseling van 2009 op 2010 in de wijk Terweijde. Een groep van honderd jongeren, van Marrokaanse en Molukse afkomst, vielen elkaar aan. Bij meerdere huizen werden ruiten ingegooid en andere vernielingen aangericht.
De gemeente reageerde met een noodverordening in Terweijde. Met afzettingen van beton werden straten afgesloten, zodat de relschoppers niet bij elkaars huizen konden komen. Ruim een half jaar gold er een samenscholingsverbod in de wijk.
Volgens de politie is Oud en Nieuw de jaren erop in Culemborg steeds rustig verlopen. Wel werd de stad vanaf 2012 geteisterd door een jeugdbende. In wisselende samenstelling pleegde de groep zo'n 200 inbraken. De bende bestond uit ongeveer 50 jongeren, overwegend van Marokkaanse afkomst.
Intimidatie en vernieling
Ze intimideerden bewoners en richtten vernielingen aan. Uit angst voor wraakacties durfden slachtoffers nauwelijks naar de politie te stappen om aangifte te doen. Een aantal leden werd in 2014 veroordeeld tot gevangenisstraffen.
Naar aanleiding van de veroordeling sprak de NOS toen met criminoloog Henk Ferwerda. Hij legde uit dat de problemen in de wijk Terweijde het gevolg zijn van meerdere factoren die samenkomen: "Het is een achterstandswijk met een hoge werkloosheid, armoede en veel mensen met een verschillende etnische achtergrond."
