Belgische kerncentrales kennen al jaren een aan-uit-regime
Haarscheurtjes en technische storingen. Het zijn terugkerende problemen bij de kerncentrales in België, dat al langer worstelt met de nucleaire energiebronnen. Al tientallen keren zijn reactoren stilgelegd en opnieuw opgestart, en telkens zwelt de kritiek op de Belgische centrales aan.
In België staan twee kerncentrales: Doel bij Antwerpen en Tihange in de provincie Luik. De centrale van Doel heeft vier reactoren, Tihange drie. Beide kampen met problemen. De centrales zijn gebouwd tussen 1975 en 1985 en zijn ongeveer even oud als de Nederlandse kerncentrale Borssele.
Van 40 naar 50 jaar
Oorspronkelijk werd ervan uitgegaan dat de reactoren 40 jaar zouden draaien. Daarom hadden twee reactoren in Doel vorig jaar gesloten moeten worden, maar toen werd besloten dat die 10 jaar langer in gebruik mochten blijven.
Tussen 2005 en 2015 werden er in Doel en Tihange in totaal 93 noodstops gemaakt. Dat is het ongepland stilleggen van een reactor, soms handmatig maar meestal automatisch. De kerncentrales benadrukken dat zo'n noodstop juist een bewijs is dat het veiligheidssysteem in de centrale goed werkt.
Die noodstops hebben deels te maken met de haarscheurtjes die in bijna alle reactoren zijn gevonden. Daardoor werden bijvoorbeeld Doel 3 en Tihange 2 in 2014 meerdere keren stilgelegd. Het staal van de reactorwanden zou door de duizenden scheurtjes te verzwakt zijn en daardoor de straling mogelijk niet aankunnen.
In hetzelfde jaar kwam ook Doel 4 stil te liggen nadat smeerolie was weggelekt uit een leiding; binnen 37 minuten ontsnapte 65.000 liter olie. Een van de stoomturbines raakte oververhit, doordat hij 'droog' stond te draaien. Al snel bleek dat de leiding gesaboteerd was.
Eind vorig jaar was er een explosie in Doel 1, waarna er brand uitbrak. Het vuur dat ontstond, werd snel geblust door de blusinstallatie. De reactor lag op het moment van de explosie al stil, en er was geen gevaar voor de omgeving. Het was niet de eerste keer dat een reactor werd stilgelegd vanwege brand: in 2014 gebeurde dat ook bij Tihange 3, nadat er brand was uitgebroken in een hoogspanningspost op het terrein.
Nonchalant personeel
Naast de technische problemen, werden er ook tekortkomingen bij het personeel gesignaleerd. Zo constateerde de Belgische nucleaire waakhond FANC nonchalance onder het personeel, waarna er werknemers per direct geschorst werden. Ook werd al het personeel verplicht een opleiding te volgen om de 'veiligheidscultuur' te vergroten.
De problemen zorgen voor onrust, ook in Nederland, omdat de centrales niet ver van de grens liggen. Volgens de Belgen is daar geen reden voor; de reactoren zijn veilig, zeggen zij. Ook experts zeggen tot nu toe dat de kans op gevaarlijke situaties in de kerncentrales klein is, voornamelijk omdat de problemen zich niet voordoen in het nucleaire gedeelte van de reactoren.
In januari peilden we de stemming over de Belgische centrales vlak bij de grens in Bergen op Zoom:
België is voor een deel van de stroomvoorziening afhankelijk van kernenergie. Door het stilleggen van reactoren dreigde eind 2014 een stroomtekort. Om dat eventuele tekort op te vangen, was er een zogeheten afschakelplan actief en moesten de Belgen zuinig zijn met stroom. Tot een daadwerkelijk tekort kwam het niet.
De discussie over de Belgische kerncentrales is ook hier tot in de Tweede Kamer doorgedrongen. Eerder dit jaar vond de Tweede Kamer dat de regering er bij België op moest aandringen dat de kerncentrales moeten worden gesloten. Vandaag liet minister Schultz van van Infrastructuur en Milieu weten dat ze de Belgen heeft gevraagd om na te denken over het tijdelijk sluiten van de centrales.
