Rechter pakt vechtscheidingen aan
Rechters gaan zich intensiever bemoeien met vechtscheidingen en proberen zaken sneller af te handelen. Dat moet ertoe leiden dat kinderen minder vaak en minder lang de dupe zijn van een uit de hand gelopen scheiding van hun ouders.
Vanaf volgend jaar wordt bij iedere echtscheiding één rechter aangewezen, die zich buigt over alle conflicten die er spelen. Deze 'regierechter' praat met de ouders, kinderen en eventuele hulpverleners en houdt tijdens het scheidingsproces een vinger aan de pols.
Nu worden conflicten over bijvoorbeeld de alimentatie of de zorg voor de kinderen nog gezien als losse geschillen. Het gevolg is vaak dat verschillende rechters betrokken zijn bij een vechtscheiding die niet altijd goed op de hoogte zijn van wat er allemaal speelt.
Niemand pakt door
"In het slechtste geval zijn er drie of vier rechters betrokken bij een vechtscheiding", vertelt familierechter Johan Visser van de rechtbank in Den Haag. "Het gevolg is dat niemand door pakt. Maar als één rechter op het dossier zit, kan die de zaak integraal benaderen en de belangen van het kind beter in de gaten houden."
De schade die kinderen oplopen door een vechtscheiding van hun ouders, is groot. "Een vechtscheiding kan zo een paar jaar duren", zegt Visser. "Al die tijd zijn kinderen een speelbal en komen ze alleen maar verder in de knoop. Daarom is het belangrijk de zaak zo snel mogelijk vlot te trekken."
Rechters gaan ook vooraf inschatten hoe groot de kans is dat een scheiding uit de hand loopt. Is die kans reëel, dan wordt zo snel mogelijk een zitting gepland om afspraken te maken. Dat moet verdere escalatie voorkomen.
Het aantal vechtscheidingen in Nederland neemt toe. Eerder kwam de Kinderombudsman al met een rapport over de aanpak ervan. Met een aantal aanbevelingen hebben rechters de afgelopen tijd geëxperimenteerd. Volgens de Raad voor de Rechtspraak zijn de uitkomsten positief. Daarom wordt er geld uitgetrokken om de initiatieven landelijk in te voeren.
De rechtspraak wil ook afspraken maken met hulpverleners en gemeenten over de hulp die ouders en kinderen kunnen krijgen. Daardoor kunnen ze gerichter doorverwijzen. Ook mediation zal vaker worden ingezet.
Het CDA pleitte er eerder voor om gedragsdeskundigen in te schakelen, die specifiek kijken naar de belangen van het kind tijdens een vechtscheiding. Een pilot hiermee leidt volgens de Raad voor de Rechtspraak tot positief resultaat, maar is er nog geen geld om dit middel landelijk in te voeren.
Eilandjes
Villa Pinedo, een organisatie die zich inzet voor kinderen van gescheiden ouders, is blij met de initiatieven vanuit de rechtspraak. "Als een rechter de ouders vaker heeft gezien, is het ook makkelijker om hen aan te spreken op hun gedrag", denkt directeur Marsha Pinedo.
Volgens haar valt ook nog een hoop te winnen in de samenwerking tussen rechtspraak en hulpverlening. "Rechters weten nu vaak niet naar wie ze kunnen doorverwijzen. Het zou het allermooist zijn als iedereen samenwerkt op zo'n zitting en er geen eilandjes meer bestaan. Het gaat om een bepaalde cultuur die ontstaat, waardoor ook ouders hun verantwoordelijkheid nemen en zien dat dat positief effect heeft op de kinderen."