"Verplicht hulp bij vechtscheiding"

Het belang van het kind bij scheidingen wordt onvoldoende beschermd. Daarom moeten alle ouders, getrouwd of niet, verplicht naar een mediator zodra ze uit elkaar gaan. Dat schrijft Kinderombudsman Marc Dullaert in een adviesrapport.

Volgens hem moeten scheidende ouders onder professionele begeleiding een ouderschapsplan opstellen. Ook moeten ze worden voorgelicht over de gevolgen van een echtscheiding voor kinderen, vindt hij.

Perverse prikkel

De Kinderombudsman zegt dat het systeem op dit moment averechts werkt. "Het verplichte ouderschapsplan zonder professionele begeleiding werkt escalatie in de hand. Daarnaast maakt ons rechtssysteem eindeloos procederen mogelijk. Er is een perverse prikkel omdat advocaten per zitting betaald worden, waardoor het loont om juridische procedures te voeren, in plaats van met elkaar om de tafel te gaan."

Per jaar eindigen ongeveer 3500 scheidingen in een vechtscheiding waarbij kinderen de dupe zijn. In totaal wordt geschat dat 16.000 kinderen op dit moment in een situatie van een vechtscheiding zitten.

Voor het rapport interviewde de Kinderombudsman tientallen rechters, advocaten, hulpverleners, mediators, ouders en kinderen, en sprak hij ook met de betrokken beroepsverenigingen.

Te vrijblijvend

Hoewel het belang van het kind door alle betrokken bij een echtscheiding als belangrijk wordt ervaren, houden de partijen daar in de praktijk nog te weinig rekening mee. "Van rechter tot advocaat tot ouders: iedereen moet verplicht worden het kind centraal te stellen. Nu is dat te vrijblijvend", zegt Dullaert.

Hij wil dat signalen van een aankomende vechtscheiding eerder worden gesignaleerd, dat ouders verplicht voorlichting krijgen over scheiden en kinderen, dat er eerder wordt ingegrepen en dat eenzelfde rechter de regie houdt over alle zittingen.

Verplichte mediation

Volgens Dullaert hebben deze maatregelen zich in andere landen al bewezen. In Groot-Brittannië, een aantal Amerikaanse staten en Zweden is verplichte mediation bij scheidingen al ingevoerd. Daar bewijst de praktijk dat het werkt, zegt hij. "Nederland loopt achter. Onderzoek in Groot-Brittannië wijst ook uit dat het geld kan besparen omdat het juridische kosten voorkomt."

Mochten de ouders na drie verplichte sessies met een mediator nog geen ouderschapsplan hebben, dan zou een rechter standaard een bijzonder curator als belangenbeschermer voor het kind moeten aanstellen. Hulpverleners, rechters en behandelaars steunen de conclusies van het rapport, aldus Dullaert.

Meer aandacht

Eerder dit jaar noemden Jeugdzorg Nederland en de Raad voor de Kinderbescherming vechtscheidingen een groeiend probleem. Van Rijn kondigde aan daar beter onderzoek naar te doen. Morgen deelt hij zijn eigen bevindingen en aanbevelingen in een brief met de Tweede Kamer.

Regelmatig komen vechtscheidingen in het nieuws als die dramatisch aflopen. Vooral door het drama met de broertjes Ruben en Julian in mei 2013 kwam er meer aandacht voor vechtscheidingen. De vader van de jongens had hen omgebracht en pleegde daarna zelfmoord. Bij het gezin waren sinds de scheiding tien hulpverlenersinstanties betrokken.

Vragen of opmerkingen? Mail ardi.vleugels@nos.nl