Jaren werkte UvA-wetenschapper Erik Verlinde aan z'n aanvulling op de relativiteitstheorie van Einstein. "Natuurkundigen zijn 95 procent van het heelal kwijt. Maar Verlinde denkt het nu te hebben gevonden", zegt wetenschapsjournalist George van Hal.
Bijzonder ingewikkeld. Dus proberen we het zo simpel mogelijk voor je uit te leggen.
Hoe zit het?
Dat begint met de vraag hoe alles in ons sterrenstelsel bij elkaar blijft. Dat komt door zwaartekracht. Alle materie heeft zwaartekracht. Sterren dus ook.
Stel: ons sterrenstelsel is een draaimolen. En op de draaimolen zit een aantal sterren. De zwaartekracht zorgt ervoor dat die sterren op de draaimolen blijven zitten.
Donkere materie
Maar er is veel meer zwaartekracht dan alleen de zwaartekracht van de sterren op de attractie, zodat ze er niet af vliegen. Die zwaartekracht komt ergens vandaan. Wetenschappers noemen het donkere materie - dat is de huidige theorie. We zien het niet, maar weten dat het bestaat vanwege al die zwaartekracht in het sterrenstelsel.
In dit plaatje ziet de donkere materie eruit als touw. Touwen die de boel dus bij elkaar houden:
Weg met die donkere materie
Nu zegt Verlinde: nee, die touwen zitten er niet. De zwaartekracht is er wel, maar die komt niet van donkere materie. Zwaartekracht is een product van sterren die weerstand op elkaar uitoefenen. Een product van iets wat er gebeurt op die draaimolen.
Wat dat is, dat weet Verlinde ook nog niet precies. Volgens hem zit er allemaal informatie tussen die sterren. Daarmee gebeurt iets, waardoor er extra zwaartekracht wordt gemaakt - ze leveren het eigenlijk zelf. Die touwen zijn dus helemaal niet nodig. Dus: weg met die donkere materie.
En nu?
Nu is het afwachten tot z'n theorie wordt bewezen en geaccepteerd. "Als Verlinde gelijk heeft, dat moet nog blijken, dan heeft hij in één klap het grootste probleem uit de huidige kosmologie opgelost", zegt Van Hal. "Bovendien stelt hij de formules die Einstein in z’n relativiteitstheorie opschreef een beetje bij. Daarmee laat hij de kosmologie op z’n grondvesten schudden."
Om dat te kunnen bewijzen zijn experimenten nodig. En de kans is groot dat jij en ik dat niet eens meer meemaken, het kan wel 100 jaar duren voordat Verlindes theorie bewezen wordt. Kijk maar naar de zwaartekrachtgolven van Einstein. Hij bedacht het in 1916 en vorig jaar werd het bestaan ervan pas aangetoond.
Maar als het blijkt te kloppen, dan leren kinderen later het rijtje Newton - Einstein - Verlinde uit hun natuurkundeboek.