"Ik had heel lang niet door dat ik verslaafd was. Je denkt dat iedereen alcohol drinkt en in dezelfde mate als jij. Maar dat was niet zo." Journaliste Jolande Bastiaans kampte jarenlang met een alcoholverslaving. Die ontstond op sluipende wijze.
"Ik vond het op jonge leeftijd al ontspannen en gezellig om alcohol te drinken, maar dat was toen nog zonder problemen. Door de jaren heen werd het drinken meer en meer. En op een gegeven moment was het niet meer 'willen', maar 'moeten' geworden."
Bastiaans stopte acht jaar geleden met drinken. Daarvoor was ze er slecht aan toe. "Het laatste half jaar voordat ik naar een kliniek ging, kwam ik mijn slaapkamer niet meer uit. Heel af en toe kwam mijn vader een pannetje eten brengen, maar dat at ik niet eens op. Zo erg was het."
Het RIVM maakte vandaag bekend dat alcoholgebruik de Nederlandse samenleving elk jaar ongeveer 2,5 miljard euro kost. Het meeste geld gaat op aan vroegtijdige sterfgevallen. Elk jaar overlijden bijna drieduizend mensen aan kanker door alcohol.
Ook kost alcoholgebruik bedrijven geld, door ziekteverzuim en minder productieve werknemers. Ook de inzet van politie en justitie brengt volgens het RIVM behoorlijk wat kosten met zich mee.
Aan de andere kant levert alcoholgebruik ook geld op. "We geven met zijn allen 3,8 miljard euro uit aan alcohol. Dat hebben we er blijkbaar voor over, omdat we er ook plezier aan beleven", zegt onderzoeker Ardine de Wit. "Er zijn dus ook opbrengsten, maar de kosten zijn hoger."
Alcohol drinken is nu de norm. Terwijl eigenlijk niet alcohol drinken de norm zou moeten zijn.
Het RIVM heeft in het rapport drie maatregelen doorberekend: verhoging van de accijns, verminderen van het aantal verkooppunten en een verbod op reclame voor alcohol. Die eerste maatregel noemt De Wit de belangrijkste. "Een accijnsverhoging met 50 procent levert over een periode van 50 jaar zo'n 17 miljard euro op."
Ze legt uit waar die kostenbesparing vandaan komt: "Mensen zullen minder gaan drinken, een vermindering van 10 procent ten opzichte van het drinkgedrag nu. Dat betekent minder verkeersongevallen, minder schooluitval, meer productiviteit op het werk, minder gezondheidsproblemen. Dat alles bij elkaar levert miljarden op."
Niet drinken de norm
Jolande Bastiaans merkt grote verschillen nu ze niet meer drinkt. "Ik was altijd moe en prikkelbaar. Ook had ik grote concentratieproblemen. Nu ben ik veel fitter en nooit meer moe. Maar je merkt het verschil pas als je bent gestopt."
Ze drinkt geen druppel meer. "Ik kan niet maar één drankje nemen, ik ben alcoholist. Maar ik vind het heerlijk zo, het hoort ook niet meer bij me." De journaliste benadrukt dat ze niks tegen alcohol heeft, maar wel vindt dat men er te makkelijk mee omgaat.
"We weten inmiddels dat er risico's aan kleven en daar mogen we de nieuwe generatie best op wijzen", zegt Bastiaans. "Alcohol drinken is nu de norm. Terwijl eigenlijk niet alcohol drinken de norm zou moeten zijn, tenzij er iets speciaals is."