Nederland verkoopt meeste friet, maar blijft dat ook zo?

Nederland is de grootste producent en exporteur van diepvriespatat en andere bevroren aardappelproducten van Europa. Maar die koppositie komt mogelijk in gevaar door het droge weer van de laatste tijd.

Nederland produceerde vorig jaar ruim 1,6 miljard kilo patat, met een waarde van bijna 1,3 miljard euro. Dat is een derde van alle geproduceerde friet in Europa, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

De cijfers in bovenstaande tabel zijn van 2014, "omdat de Belgische productiecijfers over 2015 nog niet bekend zijn", zegt hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen van het CBS. "Maar ik verwacht dat Nederland nog steeds de grootste frietproducent is, en dat het aandeel afgelopen jaar alleen maar gestegen is."

Vooral het Verenigd Koninkrijk koopt veel van onze bevroren aardappelproducten. Ook Duitsland, Frankrijk, Saoedi-Arabië en Italië kopen veel bevroren friet, aardappelkroketten en rösti in Nederland.

Te harde grond

De grote vraag is of Nederland de nummer 1-positie dit jaar behoudt. Veel aardappelboeren zitten in spanning, omdat een groot deel van de aardappels nog in de grond zit. Het heeft de laatste weken weinig geregend, waardoor op veel plekken de bodem erg droog is. Vooral op kleigronden is de grond daardoor te hard om aardappels te kunnen rooien.

Lang niet altijd is het besproeien van de velden de oplossing, zegt Jaap van Wenum, voorzitter van boerenorganisatie LTO Akkerbouw. "Het probleem speelt vooral in Zeeland, en daar is veel kleigrond en te weinig zoet water."

Doordat de oogst op veel plekken is uitgesteld, neemt het risico op ‘slechte aardappelen’ toe. "Zolang het niet regent en de bodem hard is, zou rooien de aardappels teveel beschadigen", zegt Bert Timmermans, aardappelboer in Zeeuws Vlaanderen. "Maar hoe langer we wachten met oogsten, hoe groter de kans dat de aardappels door bijvoorbeeld vorst onbruikbaar worden."

Aardappelprijzen omhoog

Toch maakt Van Wenum zich niet zo'n zorgen. "Ook in oktober kan er normaal gesproken nog prima geoogst worden. Als het dan een paar keer regent, kan er gewoon worden gerooid." De patatindustrie is duidelijk wél gespannen. In België stegen de prijzen van aardappelrassen die geschikt zijn om frites van te maken deze week met tien procent.

Ook in andere Europese landen loop de aardappeloogst vertraging op. Wat weer scheelt voor de nummer één-positie van Nederland.