Bewoners mogelijk ondeugdelijke woningen Den Haag weten van niets

Tijdens een Haags experiment met particulier toezicht in de bouw zijn meer dan honderd woningen opgeleverd, zonder goedkeurende verklaring van de gemeente. Wellicht zijn tijdens de bouw fouten gemaakt.

De woningen zijn gebouwd tijdens een experiment van de gemeente Den Haag, waarbij een particuliere toezichthouder de bouwplannen en uitvoering moest controleren. Dat is nu nog een taak van de gemeente.

Ingrijpen

Om te kijken of zo'n particulier toezicht werkt, keek de gemeente mee bij de bouw van 437 woningen. Bij vier op de tien projecten moest de gemeente alsnog ingrijpen. Bij twee projecten was zelfs sprake van instortingsgevaar.

Er zijn inmiddels 141 woningen opgeleverd die onder het experiment zijn gebouwd. Het overgrote deel van die woningen, 101 stuks, wordt inmiddels bewoond zonder dat de gemeente hiervoor een goedkeurende verklaring heeft afgegeven.

De gemeente heeft "onvoldoende in beeld" of ingebruikname van die woningen in alle gevallen verantwoord is, staat in een evaluatie van het experiment. De bewoners weten van niets.

Gemeente ontving geen dossiers

Een woordvoerder van de gemeente zegt dat de toezichthouder na iedere oplevering een opleverdossier moet overhandigen aan de gemeente, met daarin een toelichting over hoe aan de bestaande bouweisen is voldaan. "Vanaf de eerst opgeleverde woningen, dit voorjaar, heeft de gemeente slechts in een enkel geval een opleverdossier ontvangen. De private toezichthouder is meermaals gesommeerd om de ontbrekende dossiers aan te leveren", zegt de gemeente.

Als er uit zo'n dossier alsnog resterend bouwgebrek blijkt, dan staan de private partijen garant voor herstel en vergoeding daarvan.

De Vereniging Eigen Huis (VEH) vindt het "onbestaanbaar" dat mensen mogelijk in een ondeugdelijk woning wonen, zonder dat ze het weten. "De gemeente moet hier inspringen en de betreffende bewoners vertellen of ze wel of niet een goed gebouwde woning hebben gekocht", zegt Rob Mulder van de VEH.

"Dit soort experimenten moet duidelijk maken of het een verantwoorde stap is het bouwtoezicht uit te besteden. De ervaring in Den Haag leert dat zo'n stap nog ver weg ligt", zegt Mulder. Hij vindt dat de informatie uit experimenten met bouwtoezicht openbaar moet worden. Wijzigingen in de Bouwwet verwelkomt de VEH, als het gaat om meer mogelijkheden voor consumenten om bouwers aansprakelijk te stellen voor gebreken.

"Langer experimenteren is spelen met levens", zegt Janna Mud, bestuurder bij FNV Bouw. "Uit de proef in Den Haag blijkt duidelijk dat onafhankelijke inspectie op de bouw nodig blijft."

Elders ook experimenten

Het instituut voor bouwkwaliteit monitort pilots met private kwaliteitsborging, oftewel de bouw die de kwaliteitscontrole zelf uitbesteedt aan commerciële bureaus, zoals bij het experiment in Den Haag. Hajé van Egmond van het instituut zegt dat ook in de bestaande situatie niet altijd duidelijk is of de gemeente een nieuwe woning heeft gekeurd. "Veel gemeenten leggen geen prioriteit bij het keuren van nieuwbouwwoningen. Het staat gemeenten vrij hier beleid op te maken. Sommigen keuren helemaal niet, of slechts gedeeltelijk, bijvoorbeeld alleen de fundering."

Van Egmond vindt het op zich geen slecht idee om particuliere partijen een rol te geven: "In België is er geen bouwtoezicht en is alle toezicht in particuliere handen. Dan moet het in Nederland toch zeker ook kunnen? De bouw moet hierin zijn eigen verantwoordelijkheid nemen."

Over het experiment in Den Haag zegt Van Egmond dat het doel is om van te leren, vooruitlopend op de eventuele invoering van een nieuwe wet over twee jaar. "Waarborginstellingen werken inmiddels aan verbetering van hun toezicht. Of dat voldoende is, moet de komende tijd blijken."