Het sociaal akkoord: bestaat het nog? Volgens Halbe Zijlstra (VVD) is het al beëindigd, volgens Diederik Samsom (PvdA) moet het vooral zo blijven als het nu is.
In 2013 kwamen het kabinet, werkgevers én werknemers in een oer-Hollands polderoverleg tot een sociaal akkoord. Daarin werden afspraken vastgelegd over onder andere vaste contracten, ontslagrecht en de WW. Nu de verkiezingen van volgend jaar steeds dichterbij komen, is het de vraag hoe lang die afspraken nog overeind blijven.
De Tweede Kamer wil, na de verkiezingen van volgend jaar, het sociaal akkoord namelijk aanpassen. Alleen de PvdA wil hier niet aan. Zij willen wel onderwerpen toevoegen, zoals zzp'ers of pensioenen, maar aan de bestaande afspraken wil Samsom niet tornen.
Niet alleen in de politiek speelt de discussie over de afspraken over de arbeidsmarkt, ook werkgevers en werknemers zijn er mee bezig. Hans de Boer van werkgeversvereniging VNO-NCW zegt: "Je ziet meestal dat een sociaal akkoord voor één kabinetsperiode is en daarna heb je een andere situatie. Straks kijken we naar wat we willen vasthouden en wat we willen veranderen." Hij wil ook dat er opnieuw naar het sociaal akkoord wordt gekeken.
Volgens Mariëtte Patijn van FNV waren de afspraken uit 2013 juist bedoeld voor de lange termijn. "Voor de rust op de arbeidsmarkt is het niet goed om de afspraken nu alweer aan te passen." PvdA-leider Samsom vindt dat de afspraken met werkgevers en werknemers inderdaad zorgen voor rust op de arbeidsmarkt in Nederland. "Kijk naar andere landen waar men met verhitte koppen tegenover elkaar staat."
Vergeleken bij buurlanden als Frankrijk en België, is het relatief rustig in Nederland. Zelden staat het Malieveld in Den Haag vol met demonstranten. Actievoeren is een zeldzaamheid in Nederland. In de Nederlandse polder zijn we gewend om alles in overleg op te lossen.
D66-leider Alexander Pechtold ziet hier ook een nadeel van. "Positief aan de Nederlandse polder is dat we niet van die idiotie hebben net zoals in België en Frankrijk waar elke keer veel onrust is in stakingen. Het nadeel is dat niet alleen de politiek onderhandelt, maar ook de polder. Dat kan leiden tot stilstand."
- Nieuwsuur
In Frankrijk wordt regelmatig gedemonstreerd - Nieuwsuur
Op het Malieveld in Den Haag zijn amper nog demonstranten te vinden.
Sommige politici vragen zich af waarom werkgevers en werknemers zo'n grote rol zouden moeten spelen in de besprekingen van een sociaal akkoord. Pechtold: "Je moet je durven afvragen of de polder nog wel iedereen vertegenwoordigt die op dit moment werkt, denk bijvoorbeeld aan zzp'ers. Ik maak me zorgen over de vertegenwoordiging van de nieuwe economie in het oude systeem."
Emile Roemer van de SP vindt dat overleg niet altijd tot goede resultaten leidt. "Je moet eruit halen wat erin zit, als het met overleg kan moet je het met overleg doen, maar als strijd nodig is, moet je de straat op en strijd voeren."
VVD-fractievoorzitter Zijlstra: "In een democratie moet je alle partijen - werkgevers en werknemers - serieus nemen, maar uiteindelijk ligt het primaat bij de democratie bij de gekozen vertegenwoordigers en die zullen knopen moeten doorhakken."
Ook Mariëtte Hamer, voorzitter van de Sociaal Economische Raad, hoopt dat werkgevers en werknemers een rol blijven spelen tijdens een volgend kabinet. "Het Nederlandse poldermodel heeft voor veel rust en stabiele arbeidsverhoudingen gezorgd. Het gaat onrust geven als we dat loslaten."