'Duizenden doden door kolencentrales'

Luchtvervuiling door kolencentrales kost jaarlijks duizenden Europeanen vroegtijdig het leven. Dat staat in een onderzoek (.pdf) van het Wereld Natuur Fonds, de Health and Environment Alliance en het Climate Action Network. In 2013 was het aantal slachtoffers door kolencentrales in de EU naar schatting 22.900.

De groeperingen baseren zich op uitstootgegevens van 257 van de 280 kolengestookte energiecentrales die de EU in 2013 telde. De verspreiding van fijnstofdeeltjes en andere schadelijke stoffen verhoogt het risico op onder meer longkanker en hart- en vaatziekten.

Polen zwaarst getroffen

De meeste doden door vervuiling door kolencentrales vielen volgens de onderzoekers in 2013 door centrales in Polen (5830), gevolgd door Duitse (4350) en Britse (2870) centrales. Poolse centrales maken ook relatief veel slachtoffers over de grens.

In Nederland stierven in 2013 naar schatting 620 mensen door de vervuilingseffecten van kolencentrales, schrijven de onderzoekers. Dat komt vooral door de uitstoot van centrales in onze buurlanden. Zo veroorzaakten de Duitse kolencentrales hier 270 doden, de Britse 160.

De Nederlandse centrales zorgden voor 20 doden in eigen land en 270 daarbuiten, vooral in Duitsland (130) en Frankrijk (40).

Kolencentrales sluiten

De afgelopen jaren is in Nederland een aantal centrales gesloten, maar er zijn er ook drie geopend. Critici zeggen dat hierdoor de doelstellingen van het klimaatakkoord in Parijs in gevaar komen.

"Het eindspel rond de Nederlandse kolencentrales is begonnen", zegt klimaat-verslaggever Henrik-Willem Hofs. Om aan de CO2-reductie die de rechter afdwong in de Urgenda-zaak en aan het Parijs-akkoord te voldoen, overweegt het kabinet enkele kolencentrales te sluiten.

"Minister Kamp maakt later dit jaar bekend wat het kabinet van plan is met die centrales", zegt Hofs. "In de tussentijd zijn milieuorganisaties en energiebedrijven flink aan het lobbyen om dat besluit de beïnvloeden. Daar gebruiken ze ook dit soort onderzoeken voor."

Hogere energierekening

Nuon wil bijvoorbeeld best zijn kolencentrale in Amsterdam sluiten, maar daar moet dan wel wat tegenover staan. Het energiebedrijf moet dan veel meer gas gebruiken, dat weliswaar schoner is, maar ook veel duurder. "Op dit moment is het vaak niet rendabel om elektriciteit op te wekken met aardgas", zegt Nuon.

Volgens een peiling (.pdf) van Nuon staat driekwart van de Nederlanders positief tegenover het sluiten van kolencentrales. Iets minder dan de helft is bereid daarvoor te betalen. Een bedrag van 50 euro per jaar wordt als schappelijk beschouwd.