Van Beveren in de clinch met Cruijff: een trieste teloorgang

Met stijlvol keeperswerk maakte hij menig doelpoging onschadelijk. Jan van Beveren was Nederlands beste doelman ooit: enorme lenigheid, ongeëvenaarde reflexen, grote sprongkracht, tweebenig, alle ballen klemvast en uitworpen tot voorbij de middenlijn. Een prachtkeeper.

Maar alle grote eindtoernooien met het Nederlands elftal gingen aan zijn neus voorbij: op het WK van 1974, het EK van 1976, het WK van 1978 en het EK van 1980 schitterde Van Beveren door afwezigheid. Een reconstructie door Andere Tijden Sport brengt Amsterdamse antipathie en hommeles met Johan Cruijff aan het licht.

Vederlicht zweefde de legendarische doelman door het luchtruim. KLM-piloten konden er jaloers op zijn. Er waren mensen die speciaal naar het stadion kwamen om Van Beveren te zien duiken. "Hij was qua aanleg een van de besten van de wereld", meende Willem van Hanegem. Maar Van Beveren eindigde in drieste droefenis in Amerika.

Op 19-jarige leeftijd debuteerde Van Beveren voor het Nederlands elftal en een glorieuze toekomst leek voor hem weggelegd. Bij Sparta ontpopte Van Beveren zich bovendien tot groots doelman. In 1970 maakte hij voor het recordbedrag van een miljoen gulden de overstap naar PSV. De relatie met Ajacied Cruijff was toen nog goed.

Een paar maanden voor het WK van 1974 raakte Van Beveren echter geblesseerd. Ondertussen sloot de zaakwaarnemer van Cruijff een lucratieve deal voor zijn pupil en voor een deel van de Ajax-delegatie in Oranje.

Postzegels

Van Beveren voegde zich bij de selectie en maakte amok over de deal. Alle spelers moesten volgens hem gelijk behandeld worden. Het was het begin van de ellende. De doelman ging uiteindelijk niet mee naar het WK van 1974, maar boog zich over zijn favoriete hobby: een postzegelverzameling.

In de aanloop naar het EK van 1976 ging het opnieuw mis. Toen Johan Neeskens en Johan Cruijff te laat op een trainingskamp arriveerden, werd de training stilgelegd om ze te verwelkomen. Volgens Cruijff riep Van Beveren cynisch: "o, de koningen van Spanje zijn er". De ruzie werd niet bijgelegd en de doelman dreigde te vertrekken. "Dat moet je doen", luidde de repliek van Cruijff. Voor het oog van de camera's blies Van Beveren opnieuw de aftocht.

Tijdens de kwalificaties voor het WK 1978 zat Van Beveren weer bij de selectie en zou hij eindelijk opgesteld worden. Maar op de wedstrijddag werd er 's ochtends vroeg op de deur van zijn hotelkamer geklopt. Hij kreeg te horen dat hij toch niet zou spelen. Het verweer van bondscoach Jan Zwartkruis luidde: "Ik sta zwaar onder druk en ik maak de opstellingen ook niet."

Amerika

Van Beveren was klaar met de strubbelingen rond Oranje. Hij verliet het land en ging in Amerika voor Fort Lauderdale Strikers voetballen. De laatste jaren leefde hij daar op een dieet van koffie en sigaretten en woonde hij volgens journalist Matty Verkamman, die hem opzocht, in een appartement "waar je je hond nog niet zou parkeren". Iedere avond klapte Neerlands beste keeper ooit een bedje op in zijn kleine kamer.

Andere Tijden Sport gidst de kijker in een half uur van het prille begin voor de poorten van het schoolplein naar het droeve einde in een armzalig Amerikaans appartement.