Een grote lading racistische en beledigende opmerkingen kreeg presentatrice Sylvana Simons over zich heen toen ze zich aanmeldde bij de politieke partij DENK. Vooral op de sociale media gingen haar tegenstanders los. Wat zegt dit over Nederland? Zijn het oprispingen van enkelingen op internet, of zijn we een racistisch land?
In de studio zitten vanavond over deze kwestie: theatermaker Jörgen Raymann, Münire Manisa, deelraadslid Amsterdam Nieuw-West (PvdA) en docent Gideon Everduim, ook bekend als rapper Gikkels. Ook de reactie van Lodewijk Asscher, minister van Integratie.
Stereotype
"We denken dat we niet racistisch zijn, maar we benoemen elkaar toch voortdurend op etniciteit", zegt presentator Jörgen Raymann. "Je ziet te vaak dat zwarte mensen worden gestereotypeerd. Ze worden gelukszoekers genoemd. De succesverhalen hoor je niet, wel de vechtpartijen in asielzoekerscentra."
Hij betrapt zichzelf ook wel eens op stereotyperingen. "Laatst was ik in Scheveningen en zag ik op de pier twee meisjes lopen met een hoofddoek en een koffer. Ik dacht: wat doen die daar met een koffer op de pier? En daarna dacht ik meteen: wat ben ik toch een lul."
Woede kwijt
De afgelopen dagen lag met name presentatrice Sylvana Simons onder vuur op de sociale media, vanwege haar lidmaatschap van de partij DENK. Ze kreeg eerder al veel kritiek toen ze zich als tegenstander uitsprak in de discussie rond Zwarte Piet. Op sociale media werd Simons nu onder meer een verrader, aap en jankneger genoemd.
"Als mensen alles wat ze denken op de sociale media kunnen gooien, dan krijg je dit", zegt Raymann. "Vroeger moest je een brief schrijven, die moest je dichtplakken, daarna moest je ermee naar de brievenbus lopen en hem in de brievenbus gooien. Als je dat had gedaan, was je je woede al kwijt."
Münire Manisa, PvdA-raadslid in Amsterdam Nieuw-West, noemt de reacties op sociale media "stuitend en walgelijk". "Ik heb een andere politieke voorkeur dan Sylvana, maar dit kan niet." Ze vroeg op Facebook aan mensen of ze inhoudelijk wilden reageren. "Toen kreeg ik meteen te horen dat ik ook maar moest oprotten naar mijn eigen land."
Ze weet niet of het racisme in Nederland toeneemt. Volgens haar wordt het wel zichtbaarder. "Het nieuws verspreidt zich via de sociale media veel sneller. Mensen hebben een mening en uiten die meteen."
Zelf heeft ze soms te maken met racisme. "Vaak gebeurt dat onbewust. Dan zeggen mensen iets wat op mij racistisch overkomt, maar als ik dan doorvraag komt het eigenlijk voort uit interesse. Als je een bepaalde bril op hebt, ga je overal racisme zien. Terwijl het vaak niet zo is bedoeld."
Emoties
Rapper en docent Gideon Everduim is het daar niet mee eens. Volgens hem zit racisme in Nederland in het systeem. "Het zit in het onderwijs, politie en justitie, op de arbeidsmarkt en ook in politiek Den Haag. Het racisme is institutioneel, het gaat verder dan de burger."
Hij vindt dat de overheid daarom verantwoordelijkheid moet nemen. "Die moet het probleem erkennen en actie ondernemen. Bij de discussie rond Zwarte Piet was de houding van politici dat ze zich er niet mee gingen bemoeien, dat vanuit de politiek niet nodig vonden. Terwijl dat juist belangrijk is."
Ook Everduim denkt dat racisme nu meer zichtbaar is. "We hebben sociale media en kunnen elkaars meningen zien. De beerput wordt opengetrokken, mensen laten zich leiden door emoties. Dan zie je hoe racistisch Nederland is. Terwijl we uiteindelijk allemaal Nederlanders zijn. Waarom zouden we gaan segregeren?"