Hoe Nederlanders frauderen bij verzekeringen

Een op het oog klassiek verzekeringsgevalletje:

Een vrouw komt terug van vakantie uit Australië en zegt haar dure tas te hebben verloren. De verzekeraar vraagt daarom om bewijsmateriaal. Ze zegt dat ze niet veel foto's heeft, maar toevallig wel eentje waar ze op staat met de tas. Ze verstuurt de afbeelding, waar een medewerker van de verzekering zich buigt over de foto. Hij knijpt zijn ogen samen. Ziet hij dat goed? Is dat echt een tabel met aankomsttijden?

Het Verbond van Verzekeraars noemt het een typische anekdote, die aantoont hoe fraudeurs op een knullige manier door de mand vallen. De vrouw stond namelijk gewoon in de aankomsthal van Schiphol.

Vandaag werd bekend met welke verzekeringen het meest wordt gefraudeerd. Gemiddeld kost alle fraude een huishouden jaarlijks zo'n 100 euro extra premie.

Ook is onderzocht wie er het meest fraude plegen. Daar valt over te zeggen dat het vaak gaat om een man van 40 met een auto. De meeste fraudeplegers komen verhoudingsgewijs uit Flevoland. Betekent dat nu dat mannen van 40 met een auto uit Flevoland extra gecontroleerd worden?

Niet per se, zegt het verbond. Wel wordt gekeken of er in de toekomst ontwikkeling zit in de cijfers en of er meer achter zit. "Maar vooropgesteld: een 40-jarige man uit Lelystad krijgt gewoon zijn claim uitbetaald als die klopt", zegt Rudi Buis van het Verbond van Verzekeraars. "Het helpt om te weten door wie en met welke verzekeringen het meest wordt gefraudeerd."

Het onderzoek biedt verder handvatten, zegt Buis. "Fraudeurs worden slimmer, wij willen dat ook worden. We zullen doorgaan om dit profiel beter te maken. Dat is nodig om fraude te voorkomen."

Twee type fraudeurs

Er worden twee type fraudeurs onderscheiden: de gelegenheidsfraudeur en de professional. Waar zitten de verschillen?

Bij de gelegenheidsfraudeur moet je denken aan iemand bij wie net is ingebroken en waarvan de televisie is gestolen. Die televisie gaat dan bij het indienen van de claim ineens in waarde omhoog van 2000 naar 3000 euro. Zij zijn vaak ook degenen die zogenaamd op vakantie iets zijn verloren.

De professional maakt het de verzekeraars echt lastig. Zij doen er alles aan om de fraude zo echt mogelijk te laten lijken. Ruitjes inslaan, met opzet een aanrijding veroorzaken (zodat eerdere schade ook wordt vergoed) en ze weten precies wat ze moeten zeggen om de toedracht zo waarheidsgetrouw mogelijk te maken.

Zo gaan beiden te werk

De gelegenheidsfraudeur loopt veel vaker tegen de lamp. Als er voor die televisie een bon wordt gevraagd, blijkt namelijk al snel dat die niet 3000 euro was op het moment van de aankoop. De professionals vervalsen die bon of manipuleren het bewijsmateriaal. Bij een brand stellen ze dat alle papieren zijn verbrand, maar dat ze nog wél een foto hebben van de beeldbuis: dat is dan 'toevallig' een afbeelding van een heel dure televisie.

Buis noemt een aantal schrijnende gevallen waar professionals zich aan wagen. "Een Kaapverdiaan liet twee landgenoten van hem overkomen. Zij moesten papieren ondertekenen, maar hadden natuurlijk geen idee waarvoor ze tekenden. Het bleek te gaan om een levensverzekering. De twee werden kort daarna door hun landgenoot omgebracht. Hij was ineens drie of vier ton rijker."

En nog een voorbeeld van Buis. "Iemand heeft zich een keer vrijwillig in elkaar laten slaan. Alles voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering."

Het gebeurt dus van klein tot groot. Dat maakt het lastig om fraude op te sporen. "Je moet het ook maar kunnen bewijzen als verzekeraar. Daar heb je technieken voor. Meestal komt dat gewoon neer op logisch en slim nadenken. Waarom geeft iemand met een klein appartement een inboedel op die maar net past in een eengezinswoning? Dat roept vraagtekens op."

Hoe onderscheid je de amateurs en pro's?

Vaak gaat het bij de professionals om grotere bedragen. "Neem bijvoorbeeld een snackbar die niet lekker loopt", zegt Buis. "Die gaat in vlammen op. Dat kan behoorlijk wat verzekeringsgeld opleveren. Helaas gaat het daarbij nog weleens om brandstichting. En dan niet door iemand van buiten, maar om de eigenaar zelf. Dat is een typisch voorbeeld van een professionele fraudeur."

Het verbond heeft onlangs ook onderzoek gedaan naar reparaties bij auto's. Vijfhonderd auto's werden onderzocht. In 10 procent van de gevallen zou er zeker zijn gesjoemeld bij de claim. Bij nog eens tien procent was dat waarschijnlijk het geval. Buis: "De rekening ging rechtstreeks naar de verzekeraar, terwijl er ineens heel nieuwe attributen op de auto zaten. Dat is natuurlijk niet de bedoeling."