Kamermeerderheid achter mini-enquête na Panama Papers
Een Kamermeerderheid wil dat er een parlementaire mini-enquête komt naar belastingconstructies die via Nederland lopen. De financieel woordvoerders van de SP, GroenLinks en PvdA hadden het initiatief genomen naar aanleiding van de onthullingen in de Panama Papers. Ze kregen al snel steun van andere partijen. Het is de eerste keer dat deze vorm van parlementair onderzoek wordt ingezet in Nederland.
D66, ChristenUnie, de Partij voor de Dieren, de Groep Kuzu/Öztürk en het Tweede Kamerlid Norbert Klein steunen het voorstel. Deze partijen hebben samen met de drie initiatiefnemers een meerderheid in de Kamer.
Het CDA en 50Plus staan er welwillend tegenover, maar hebben nog geen steun uitgesproken. Een aantal andere partijen heeft nog niet gereageerd.
Een mini-enquête is een middel dat de Tweede Kamer kan gebruiken om informatie over een onderwerp te krijgen. Volgens de Wet op de parlementaire enquête kunnen Kamerleden personen en organisaties oproepen en ondervragen. Die zijn verplicht om mee te werken en kunnen onder ede worden verhoord.
Op deze manier willen de SP, GroenLinks en PvdA achterhalen in hoeverre multinationals het Nederlandse belastingklimaat gebruiken om belastingen te ontwijken. "We willen weten wat voor fiscale constructies er worden gebruikt in Nederland", zegt Ed Groot van PvdA. "Multinationals beroepen zich erop dat die belastingconstructies legaal zijn. Maar niet alles wat volgens de wet mag, deugt ook. De wetgever moet betere regels opstellen."
Je kunt op je vingers natellen dat het werkelijke schandaal nog veel groter is.
"Dit is nog maar het topje van de ijsberg", zegt Arnold Merkies van de SP. "Als je bedenkt dat de Panama Papers over één bedrijf in Panama gaan, dan kun je op je vingers natellen dat het werkelijke schandaal nog veel groter is. Veel multinationals ontlopen via fiscale constructies hun belastingplicht. Zij moeten hun verantwoordelijkheid nemen en bijdragen aan de samenleving."
Volgens Rik Grashoff van GroenLinks kunnen bedrijven te gemakkelijk belasting ontwijken via fiscale constructies. "Er is legaal te veel mogelijk. Dat komt door de regels die wij in de politiek hebben bedacht. Daar moet zo snel mogelijk een einde aan komen. De regelgeving moet worden aangepast."
De drie linkse partijen willen verschillende trustkantoren ondervragen die in de documenten worden genoemd. Zo zal belastingadvies- en trustkantoor Infintax wat hen betreft worden opgeroepen. Die firma is de Nederlandse partner van het Panamese belastingbedrijf Mossack Fonseca, dat talrijke personen en bedrijven zou hebben geholpen bij het ontwijken en ontduiken van belastingen.
Het lijkt erop dat veel dingen die nu al verboden zijn, niet worden gehandhaafd door het kabinet.
Ook willen de partijen weten in hoeverre de Belastingdienst in staat is om op te treden tegen internationale belastingfraude. Daarom is het de bedoeling dat ook de FIOD, het team Constructiebestrijding van de Belastingdienst en experts op het gebied van fiscale constructies worden ondervraagd.
D66 steunt het voorstel van SP, GroenLinks en PvdA, maar wil wel dat het onderzoek wordt uitgebreid. De partij vindt dat bedrijven die zijn betrapt op belastingontduiking eerst moeten worden bestraft. "Het lijkt erop dat veel dingen die nu al verboden zijn, niet worden gehandhaafd door het kabinet", zegt Kamerlid Koolmees van D66. "Heeft de Belastingdienst te weinig capaciteit om te vervolgen. Of is er een ander probleem?"
Het CDA staat welwillend tegenover het voorstel van de drie linkse partijen, maar steunt het voorstel nog niet officieel. De partij wil eerst weten hoe de parlementaire mini-enquête zal worden toegepast.
De VVD is tegenstander van het plan. Volgens Kamerlid De Vries is het te vroeg voor een onderzoek door de Kamer. "Het grondige onderzoeken wordt gedaan door de Belastingdienst, we moeten de specialisten niet voor de voeten lopen. De Kamer moet dat werk niet overnemen of overdoen."
