Het opnieuw opstarten van de opleiding tot imam heeft weinig zin als imams niet beter betaald krijgen. Dat zeggen islamitische organisaties, imams en experts.
Drie jaar geleden stopte Inholland met de imamopleiding, de enige praktische opleiding in Nederland die er was. Minister Bussemaker wil dat de opleiding weer terugkomt om meer in Nederland geschoolde imams in de moskeeën te krijgen, ofwel 'polderimams'. Ze hoopt dat zij radicalisering onder moskeebezoekers tegengaan.
De 27-jarige Mustafa Bulut, de eerste die afstudeerde aan de imamopleiding, was zo'n potentiële polderimam. Hij wilde erg graag voorganger worden. Maar toen hij aan de slag wilde in een moskee, viel het geboden salaris hem erg tegen. "Ik dacht: sorry, maar daar kan ik echt niet van rondkomen", vertelt Mustafa. "Ik had wel wat meer verwacht."
Dat was voor hem aanleiding om verder te kijken en stage te lopen in een zorginstelling. Uiteindelijk vond hij dat zo leuk, dat hij nu werkt als geestelijk verzorger in een tbs-kliniek en bij ggz-instelling Anka Psy. En niet als polderimam dus.
En Mustafa is niet de enige. Uit onderzoek is al gebleken dat het grootste deel van de afgestudeerden aan de Inholland-opleiding helemaal niet als imam aan de slag wil. De meesten kozen na hun studie voor een baan als geestelijk verzorger in bijvoorbeeld een gevangenis of een zorginstelling. De reden: imam is vaak een slecht betaalde parttime job.
"Bij grote koepelorganisaties kun je in de moskee nog wel een redelijk salaris verdienen, van zo’n 2000 euro netto per maand. Maar bij kleine organisaties moeten imams het vaak doen met 1000 euro netto per maand of minder", zegt Rasit Bal van Contactorgaan Moslims en Overheid. "Van een beroep als imam alleen kun je dan niet rondkomen.”
"Officieel moet een moskeebestuur de imam minimaal het minimumloon geven", zegt islamoloog Welmoet Boender. "Maar in de praktijk komt het ook wel voor dat het lager is." Daarbij hangt het salaris in veel moskeeën af van het aantal bezoekers en hun donaties. Het inkomen van een imam verschilt dan per jaar.
Het ministerie van Onderwijs is bekend met het feit dat imams het salaris te laag vinden. "Maar een subsidie voor imams is op dit moment geen serieuze overweging", aldus woordvoerder Michiel Hendrikx. "De nieuwe plannen voor een brede islamstudie zitten namelijk nog niet in een concreet stadium."
Het lage salaris is niet het enige probleem. Volgens Maurits Berger, hoogleraar islam en het westen, is het ook heel erg onduidelijk hoeveel imams er nou echt nodig zijn in Nederland. "De samenwerking tussen opleidingen en islamitische koepelorganisaties was bij de vorige opleiding geen succes."
Daarbij komt dat jonge Nederlandse imams niet altijd worden geaccepteerd door moskeebezoekers. "De eerste generatie moslims in Nederland staat wantrouwend tegenover imams die hier worden opgeleid", zegt Boender. "Hoe kan iemand die vier jaar een Nederlandse imamopleiding heeft gevolgd net zo goed zijn als een imam die in Marokko van kinds af aan de koran moest citeren?"
Toch lijken de meeste partijen voorstander van de terugkeer van de imamopleiding. "We leven in een land waar jongeren worden opgevoed tussen twee culturen", zegt Mustafa. "De imam speelt een fundamentele rol in de identiteitscrisis die jongeren meemaken - die ik zelf ook heb meegemaakt. Een imam uit het buitenland kan minder begrip tonen, ook al doet hij zijn best."
Zelf sluit hij niet uit dat hij toch nog eens polderimam wordt. "Als ik in een moskee ben, voel ik wel eens de behoefte om als voorganger te werken", zegt Mustafa. "Als mijn hart er echt naar verlangt, kan ik zo in een moskee beginnen."
