Twitter veranderde in tien jaar de wereld, maar blijft worstelen
Twitter bestaat vandaag tien jaar. Het sociale netwerk is niet meer weg te denken uit de samenleving, maar toch heeft het bedrijf die mijlpaal niet gehaald zonder de nodige problemen.
Op 21 maart 2006 plaatst Jack Dorsey om tien voor tien 's avonds een iconisch berichtje op Twitter. Hij schrijft één simpele zin: "just setting up my twttr". Het was het eerste berichtje op het platform en past perfect bij de vraag waar Twitter toen om draaide: wat ben je aan het doen?
Veel tweets over tandartsbezoekjes en slaapmeldingen waren het gevolg. Het eerste teken dat Twitter meer was dan dat, volgt tijdens het mediafestival South by South West 2007.
Tijdens het Amerikaanse festival wordt het netwerk ontdekt en groeit het aantal gebruikers. "Het was de eerste keer dat het netwerk een duidelijk doel had", vertelt Erwin Blom (@erwblo). Hij is sinds januari 2007 actief op het netwerk en was in die tijd verantwoordelijk voor nieuwe media bij de VPRO.
"Tijdens SXSW werd Twitter een extra communicatielaag. Opeens was het mogelijk om te monitoren wat mensen deden. Mijn eerste tweet was overigens heel simpel: bed kopen. "
Pinkpop zonder hashtag
Datzelfde jaar begint Blom Twitter ook te gebruiken tijdens Pinkpop. Zónder de bekende hashtag, want die werd toen nog niet gebruikt. Op dat festival komt 3fm-dj en actieve Twitterraar Michiel Veenstra ook voor het eerst in aanraking met het platform. "Ik heb toen een account geregistreerd, maar snapte er weinig van. Dus toen heb ik mijn account weer verwijderd. Pas later ben ik actief gaan twitteren."
Zowel Blom als Veenstra ziet de ramp met een vliegtuig van Turkish Airlines, in januari van 2009, als de doorbraak van Twitter in Nederland. Het vliegtuig stort om 10.26 uur neer, 16 minuten later meldt Sjoerd Schwering (@Utastes) het op Twitter. "Twitter bleek de ideale manier om nieuws te garen", zegt Blom.
Misschien nog wel bekender is het vliegtuig dat op de New Yorkse rivier de Hudson terechtkwam. Janis Krums is ter plekke en plaatst een foto met het volgende bijschrift.
Twitter zou daarna nog heel vaak zijn waarde als nieuwsmedium bewijzen. Vooral bij grote, plotselinge gebeurtenissen zoals aanslagen blijkt het medium van grote waarde te zijn. Persbureaus zijn snel, maar Twitter is vaak nog veel sneller.
Tegelijkertijd komt er ook veel kritiek, omdat er elke keer ook veel ruis is. Zo kloppen bij veel aanslagen of schietpartijen veel feiten in eerste instantie niet. Daarnaast worden er regelmatig oude foto's en video's opnieuw geplaatst tijdens grote gebeurtenissen, dus waarvan later blijkt dat ze er niks mee te maken hebben.
Maar niet alleen journalisten wisten Twitter te vinden. Ook artiesten, acteurs en andere bekende mensen. "Je kunt als artiest niet meer zonder sociale media", zegt Veenstra. "Twitter heeft daar zeker aan bijgedragen.".
Webcare
Twitter zorgt niet alleen voor gesprekken tussen mensen onderling, maar ook tussen klanten en bedrijven. Mensen doen hun beklag op Twitter en bedrijven kunnen daar nu direct op inspringen. Niet dat dat altijd werkt, meer dan eens zijn mensen alsnog geïrriteerd, maar er is in ieder geval contact met het bedrijf.
Bekende voorbeelden zijn de NS (@NS_online) en KLM (@KLM) die 24 uur per dag, zeven dagen per week op het platform te vinden zijn.
Hoewel Twitter volgens sommigen de afgelopen jaren minder belangrijk is geworden, signaleert Suzanne de Bakker (@sdebakker) iets anders. Zij is docent communicatie aan de Universiteit van Amsterdam.
"Twitter is voor bijvoorbeeld de NS nog altijd het belangrijkste kanaal. Het medium heeft bij bedrijven een grote impact gehad, omdat het ervoor zorgde dat ze opeens transparant moesten zijn."
Het platform is veel geprezen en kent goede kanten. Gewone gebruikers kunnen makkelijker dan ooit tevoren in contact komen met artiesten, politici en journalisten.
Maar die directheid heeft ook zijn keerzijde. Pesterijen en scheldpartijen zijn al tien jaar aan de orde van de dag en één tweet kan je leven veranderen.
Twitter heeft de afgelopen jaren wel geprobeerd om daar iets te doen. Het is bijvoorbeeld al heel lang mogelijk om iemand te blokkeren of om iemand aan te geven. Maar dat is tot nu toe niet genoeg geweest.
Twitter kampt niet alleen met problemen rond de directheid. Het is niet meer cool. Het hippe bedrijfje, dat vanaf 2007 furore maakte en honderden miljoenen mensen wist aan te trekken , groeit qua gebruikers nauwelijks meer.
Waar Instagram inmiddels de 400 miljoen maandelijks actieve gebruikers heeft aangetikt, blijft Twitter bungelen rond de 320 miljoen.
De afgelopen maanden heeft het netwerk met allerlei nieuwe functies geprobeerd gebruikers te behouden en vooral nieuwe te trekken. In april, bij de bekendmaking van de eerste kwartaalcijfers van 2016, zullen we zien of bijvoorbeeld het weergeven van tweets in niet-chronologische volgorde heeft geholpen.
Het zal Blom, Veenstra en De Bakker weinig uitmaken. Die blijven wel twitteren. Net als andere mensen die in Twitter hun thuis hebben gevonden. Maar of de rest, die Instagram en Snapchat heeft ontdekt, ooit terugkeert is twijfelachtig.
Dat neemt overigens niet weg dat Twitter nog steeds een impact heeft. Maar wellicht niet zoals oprichters Jack Dorsey, Evan Williams en Biz Stone hoopten toen ze hun bedrijf in 2013 naar de beurs brachten.