Lukt het een piepkleine eilandengroep uit de Stille Oceaan om negen grote kernmachten te ontwapenen? De Marshalleilanden zijn de strijd aangegaan.
Deze week dient de zaak die ze hebben aangespannen bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. Een juridisch gevecht tussen David en Goliath.
De Marshalleilanden vinden dat de landen die kernwapens bezitten hun verplichting moeten nakomen en moeten overgaan tot ontwapening. Volgens de eilandenstaat maken de negen landen zich schuldig aan schending van het internationaal recht.
De landen die zijn aangeklaagd zijn de Verenigde Staten, Rusland, Frankrijk, China, Israël, Noord-Korea, India, Pakistan, en Groot-Brittannië.
Het draait in de zaak allemaal om het non-proliferatieverdrag uit 1968. In dat verdrag hebben kernmachten afgesproken om over te gaan tot nucleaire ontwapening. Maar daar is sinds het verdrag weinig mee gebeurd.
- AFP
Een atoombom wordt in de zee tot ontploffing gebracht in 1946 - Wikipedia
Operation Crossroads
Het is niet zonder reden dat de Marshalleilanden de zaak hebben aangespannen. Tussen 1946 en en 1958 werden op de eilanden nucleaire proeven uitgevoerd door de Amerikanen. In die twaalf jaar werden in totaal 67 kernbommen tot ontploffing gebracht.
Op de eilanden heeft dat geleid tot enorme schade aan het milieu en de gezondheid van de inwoners. Veel inwoners zijn ernstig ziek geworden door vrijgekomen nucleaire straling.
"Ons volk heeft catastrofale en onherstelbare schade geleden door deze wapens", zei oud-minister van Buitenlandse Zaken Tony de Brum toen de zaak werd aangespannen. "We zweren ervoor te strijden dat niemand op deze aarde deze gruwelen ooit nog hoeft mee te maken."
- AFP
Een foto uit 1985 waar inwoners worden geëvacueerd nadat er nucleaire neerslag is gevallen - AFP
Een jongetje wordt door een dokter onderzocht nadat hij is bloogesteld aan nucleaire straling
India, Pakistan en het Verenigd Koninkrijk bevechten de aanklacht en vinden dat het hof niet bevoegd is hierover te beslissen. De andere landen erkennen de bevoegdheid van het Internationaal Gerechtshof in deze zaak ook niet en zijn niet ingegaan op de uitnodiging om te verschijnen.
Daarnaast hebben Pakistan en India nooit het non-proliferatieverdrag ondertekend. Toch zijn ze volgens de eilandenstaat op basis van het gewoonterecht wel verplicht om over te gaan tot ontwapenen.
Kernwapenexpert Sico van der Meer verwacht niet veel van de rechtszaak. "Maar wat ze er wel mee bereiken is dat er aandacht voor is. Er zijn nog steeds 16.000 wapens, het is belangrijk om het daarover te hebben."