De 32 gemeenten met een betaald voetbalclub hebben de afgelopen tien jaar ten minste 240 miljoen euro gereserveerd om de clubs te steunen. Dat blijkt uit een enquête van Nieuwsuur.
Nieuwsuur vroeg alle 32 gemeenten met één of meer betaald voetbalclubs binnen de gemeentegrens, om aan te geven in hoeverre ze de club de afgelopen tien jaar financieel hebben gesteund. Het gaat dan om leningen, garantstellingen, aankoop van het stadion en bijvoorbeeld subsidies.
'Het is waanzin'
Gerd Leers was als burgemeester van Maastricht in 2003 één van de eerste bestuurders die zich sterk maakte voor het stopzetten van steun aan de betaald voetbalclub. Over het bedrag van 240 miljoen euro zegt hij vanavond: "Dat roept de emotie op van: waanzin, wat zijn we aan het doen met al dat gemeenschapsgeld."
Maarten Allers, hoogleraar Economie van decentrale overheden, pleit voor overleg tussen de betrokken gemeenten. "Eigenlijk zouden ze moeten afspreken om dit niet meer te doen. Dan heb je een eerlijker competitie, en bespaar je veel gemeenschapsgeld.”
Miljoenenleningen
De gemeenten hebben op dit moment ruim 34 miljoen euro aan leningen uitstaan bij de diverse voetbalclubs, zo blijkt uit het onderzoek van Nieuwsuur. Zo leende de gemeente Almelo 8,3 miljoen euro aan Heracles, en leende de gemeente Den Haag 6,5 miljoen euro aan ADO Den Haag.
Een lening van de gemeente Utrecht aan de eigenaar van het stadion Galgenwaard, kostte de gemeente na het faillissement van deze projectontwikkelaar 20,5 miljoen euro.
Veel gemeenten staan of stonden garant voor een lening die de voetbalorganisatie aanging. Daarmee was de afgelopen tien jaar 56 miljoen euro gemoeid. Als de voetbalclub niet in de problemen komt hoeft zo’n garantstelling de gemeente geen geld te kosten.
'Garantstelling gevaarlijk'
Volgens hoogleraar Allers is zo’n garantstelling wel degelijk gevaarlijk. "Op papier lijkt het de gemeente niets te kosten, maar als het mis gaat met de club, ben je die miljoenen wel kwijt. En het is publiek geld."
De gemeente Enschede is van plan garant te staan voor een lening van FC Twente van 32 miljoen euro, en voor een lening van Roda JC stond de gemeente Kerkrade garant voor 15 miljoen euro.
Zo'n voetbalclub weet dat een stadion zonder club zo goed als niets waard is, dus dan kun je gekke dingen doen. De gemeente blijft je toch wel steunen.
Gemeenten zijn creatief in het vinden van manieren om de betaald voetbalclub te steunen. Zo kocht de gemeente Velsen een deel van de tribune en de bijbehorende grond in het stadion van Telstar (690.000 euro). En de gemeente Eindhoven werd voor 350.000 euro de trotse bezitter van vier lichtmasten in het stadion van FC Eindhoven. De gemeente Leeuwarden gaf SC Cambuur een bedrag van 680.000 euro, in ruil voor het opnemen van Leeuwarden in de officiële clubnaam.
Van de 32 gemeenten zijn 12 gemeenten eigenaar van het voetbalstadion of hebben veel aandelen van het stadion in bezit. Dat leidt er toe dat de club de gemeente in een wurggreep heeft, zegt hoogleraar Allers. "Zo’n club weet dat een stadion zonder club zo goed als niets waard is, dus dan kun je gekke dingen gaan doen. De gemeente blijft je toch wel steunen."