Vanaf morgen buigen de hoogste rechters van ons land zich over een conflict tussen de directie van het Europees Octrooibureau en de personeelsvakbond. Het draait allemaal om de vraag of het bureau zich kan verschuilen achter haar immuniteit, ook als ze zich schuldig maakt aan mensenrechtenschendingen.
Nieuwsuur spreekt met onder anderen met Guillaume Minnoye, de vice-president van het Octrooibureau, en advocaat Liesbeth Zegveld, die de vakbond bijstaat.
Onaantastbaar
Het Europees Octrooibureau, met 2500 werknemers gevestigd in Rijswijk, is opgericht om de rechten van uitvinders te beschermen. Het is een internationale organisatie en heeft daarom immuniteit, wat betekent dat het eigenlijk onaantastbaar is voor een Nederlandse rechter.
Vorig jaar oordeelde het gerechtshof in Den Haag echter dat die immuniteit niet opgaat in een conflict met de personeelsvakbond. Het hof oordeelde ook dat het Octrooibureau de mensenrechten van haar werknemers schendt door die vakbond dusdanig dwars te zitten.
Het bureau weigerde de uitspraak van het hof te accepteren en ging tegen de uitspraak in cassatie. De Hoge Raad moet zich nu uitspreken over de vraag: hoe ver gaat de immuniteit van internationale organisaties als het Europees Octrooibureau?
Ondanks de uitspraak van het gerechtshof houdt het Octrooibureau vol dat het de immuniteit wel heeft.
Doelgerichte actie
De directie en de vakbond van het Octrooibureau liggen met elkaar overhoop sinds de Fransman Benoit Battistelli er de scepter zwaait. Battistelli voert hervormingen door die op veel weerstand stuiten, waardoor er grote interne spanningen zijn.
Volgens Battistelli is hij het slachtoffer van een doelgerichte actie vanuit het eigen personeel, met als doel de hervormingen te blokkeren. "Een georkestreerde campagne waarvan het doel was om de organisatie te destabiliseren en in diskrediet te brengen", zei hij in oktober in Het Financieele Dagblad.
Geen recht
De personeelsvakbond, bijgestaan door advocaat Liesbeth Zegveld, vindt dat de hoogste baas van het Octrooibureau alle perken te buiten gaat bij het aanpakken van de vakbond. En dat hij daarbij misbruik maakt van zijn immuniteit.
"Ondanks de uitspraak van het hof houdt het Octrooibureau vol dat het de immuniteit wel heeft", zegt Zegveld. "Maar het Octrooibureau heeft geen immuniteit waar het gaat om het beschermen van fundamentele mensenrechten. Daar wordt het nu wel voor ingezet."
Ze vindt dat het bureau zich gedraagt alsof voor haar de wet niet geldt. "Het recht werkt hier niet. Dat heb ik eigenlijk nog nooit meegemaakt. Er is geen recht hier."
U doet als of wij in een rechteloos paradijs zouden leven. Dat is niet zo.
Rechteloos paradijs
"U doet als of wij in een rechteloos paradijs zouden leven. Dat is niet zo", reageert de vice-president van het Octrooibureau, Guillaume Minnoye, in Nieuwsuur. Volgens Minnoye heeft het gerechtshof bij haar eerdere uitspraak er onvoldoende rekening mee gehouden dat het Octrooibureau eigen juridische procedures heeft die ervoor zorgen dat klachten van de vakbond altijd gehoord kunnen worden en dat bezwaar aantekenen altijd mogelijk is.
De Nederlandse Staat staat aan de kant van het bureau. De regering maakt zich weliswaar zorgen over de sociale situatie bij het Octrooibureau, maar stelt: "voor de vraag of een internationale organisatie immuniteit toekomt (is) niet van belang of haar mensenrechtenschendingen of andere schendingen van internationaal recht verweten worden."