Ondergang V&D en DA slaat nieuwe gaten in winkelstraten

De ene winkelketen na de andere dreigt deze dagen om te vallen. Warenhuis V&D en drogisterij DA maakten vandaag bekend dat ze uitstel van betaling hebben aangevraagd. En daarmee sluiten ze aan in het rijtje van de schoenenwinkels van Macintosh. Dat bedrijf vroeg gisteren uitstel van betaling aan.

DA kan de rekeningen niet betalen door een ruzie met de franchisehouders. V&D zegt dat het de afgelopen maanden is geconfronteerd met een aantal incidenten en onvoorziene omstandigheden, zoals de warme herfst en winter. Mensen kopen daardoor minder winterkleding.

Slechte winter

"De winter is wel de nekslag geweest", zegt Willem Jan van Andel, advocaat van de V&D. "Het zijn de beste maanden van het jaar. Door deze winter liep V&D 20 tot 30 miljoen euro mis."

Het zag er in februari allemaal zo goed uit voor het warenhuis. Er kwam een kapitaalinjectie en een huurverlaging. Het bedrijf kreeg vier jaar de tijd om er weer bovenop te komen. Maar zo ver lijkt het dus niet te komen.

DA

Drogisterij DA zit in de problemen door een botsing met de franchise-ondernemers. Het overkoepelende bedrijf wilde een nieuwe formule invoeren onder de naam DA. Dat plan stuitte op veel verzet.

De rechter oordeelde uiteindelijk dat DA de plannen mocht uitvoeren. Volgens Henk Castelijns, algemeen directeur van de DA Retailgroep, is het probleem simpel samen te vatten: "Veel van onze franchise-klanten hebben het contract met ons niet verlengd en zijn naar een andere partij gestapt. Daarnaast zijn er nogal wat ondernemers die zelf ook in financiële moeilijkheden zitten en hun facturen niet meer kunnen betalen. Daar zijn we veel omzet door kwijtgeraakt."

Het verdwijnen van de ketens zal in veel steden gaten slaan in het straatbeeld. "Bij ons zit de winkel aan de Grote Markt", zegt Mark Engberts van de winkeliersvereniging in Groningen. "Het warenhuis is een stuk van de kern van de stad. Het verdwijnen van de V&D zou een grote impact hebben op de stadsbeleving."

Volgens Engberts liggen er voor winkeliers genoeg kansen. "Wij proberen onze leden daarover te informeren. Ook winkels met één of twee man personeel moeten een goede strategie hebben. Je moet een draai maken, en dat gaat niet iedereen goed af. V&D moet beslissen wat voor warenhuis het is, en waar."

Erg vernieuwend is V&D inderdaad niet, beaamt een klant in het filiaal in Utrecht. "Ik heb er geen verstand van, maar ik vind het een erg grote winkel. Je kunt er alles halen, en of dat tegenwoordig nog nodig is vraag ik me af."

"Ze zeggen dat het ouderwets is, ik vind het wel meevallen. Maar ik ben dan ook wat ouder", zegt een andere klant. "Een gemis zal het in ieder geval wel worden. Het is echt een stukje Utrecht."

Leegstand

In veel steden dreigt nu leegstand van grote gebouwen. Den Bosch is een van de plekken waar veel winkels leeg kunnen komen te staan. Rondom de Markt, waar de V&D is gevestigd, dreigen ook vijf schoenenwinkels uit het straatbeeld te verdwijnen.

Eerder werd al bekend dat ook de Bijenkorf in Den Bosch dicht moet. Breda en Zwolle kunnen met soortgelijke scenario's te maken krijgen, is te zien op onderstaande kaarten.

Weinig vet

"De winkels hebben wellicht te laat vernieuwingen doorgevoerd", zegt NOS-economieredacteur Nik Wouters. "V&D wilde pas volgend jaar vernieuwen, en dat is te laat, blijkt nu."

Heel dure winkels doen het goed, net als goedkope, maar alles wat ertussen zit heeft het zwaar. "Er zit nog steeds weinig vet op de botten", volgens Wouters. "Een slechte winter kan blijkbaar al noodlottig zijn."

Overname

De warenhuizen van de V&D zullen nu nog maximaal acht weken openblijven, zegt advocaat Van Andel. "In die tijd is het zoeken naar overnamekandidaten. De restaurants van La Place zijn erg succesvol, dat zal wel goedkomen. Maar het warenhuis zelf zal niet makkelijk zijn."

Klanten kunnen cadeaubonnen niet meer inleveren. Het ruilen van artikelen kon vandaag een tijd niet, maar is de komende tijd wel weer mogelijk. Personeel van het warenhuis heeft volgens de advocaat het salaris van december al gekregen.

Wat er gebeurt met de winkels en het personeel van de DA is niet duidelijk.