Het is code oranje voor het klimaat in Nederland. Een wereldwijd akkoord om klimaatverandering aan te pakken, is voor ons land hard nodig. Dat is de boodschap van het KNMI, aan de vooravond van de mondiale klimaattop in Parijs.
Op 30 november komen regeringsleiders en staatshoofden van ruim 190 landen bij elkaar in Parijs. De top duurt tot 11 december.
"Als we er niet in slagen om een akkoord te bereiken in Parijs, en de opwarming van de aarde gaat ongebreideld door, dan is er absoluut sprake van code oranje. De situatie voor het klimaat is echt heel kritisch", zegt algemeen directeur van het KNMI Gerard van der Steenhoven.
Het KNMI gebruikt kleurcodes normaal om te waarschuwen voor gevaarlijk weer. Aan de vooravond van de mondiale klimaattop gebruikt het weerinstituut eenmalig een kleurcode om de toestand van het klimaat aan te duiden.
Van der Steenhoven vindt dat de eerste tien dagen van deze maand illustreren dat de klimaatverandering volop gaande is. "Eigenlijk leven we nu in het bewijs van klimaatverandering", zegt Van der Steenhoven. "Dat de eerste tien dagen van november uitzonderlijk warm waren, kunnen wij bij het KNMI eigenlijk alleen maar verklaren door ook klimaatverandering aan te nemen. Dat is nieuw."
Gevaar van 3 kanten
Doordat Nederland voor een belangrijk deel onder de zeespiegel ligt, is het een van de landen die het kwetsbaarst zijn voor de opwarming van het klimaat.
Het gevaar komt voor ons land van drie kanten: de zeespiegel voor onze kust stijgt deze eeuw met maximaal een meter. Er komt meer neerslag: een temperatuurstijging van 2 graden leidt al tot 30 procent meer neerslag in de zomer. En het waterpeil in de grote rivieren zal in de winter en het voorjaar fors toenemen.
Waterbeheer
Door de combinatie van het stijgende rivierwaterpeil en de stijgende zeespiegel kunnen de rivieren moeilijker hun water afvoeren op zee. In combinatie met de toenemende hoeveelheid neerslag, waaronder stortbuien in de zomer, dreigt een stapelingseffect. Voor Rijkswaterstaat en de waterschappen zal het daardoor steeds moeilijker worden om het water in goede, veilige banen te leiden.
Het is nog geen code rood. Code oranje wil zeggen dat er nog wel wat aan te doen is, aldus de KNMI-directeur. Het terugbrengen van de CO2-uitstoot is een eerste stap. "Maar daarna moeten we verder gaan om in een jaar of 20, 25 onze economie zo duurzaam te maken, dat er geen CO2-uitstoot meer zal zijn."
Regeringsleiders en staatshoofden wacht een belangrijke taak. Als het lukt om in Parijs een goed klimaatakkoord af te sluiten, blijven de waterproblemen voor Nederland beheersbaar.
Om te illustreren wat de gevolgen zijn voor Nederland van wel of niet een akkoord in Parijs, heeft het KNMI twee plaatjes gemaakt. Als het lukt om de CO2-uitstoot met een akkoord fors te beperken, zal de temperatuursstijging op de warmste dagen in de zomer beperkt zijn tot een graad of 2 a 2,5.
Als het niet lukt om een akkoord te sluiten, dan volgt het rechterplaatje: dan zal de zomertemperatuur aan het eind van deze eeuw gemiddeld 5 a 6 graden hoger zijn. Dat is haast tropisch en brengt grote risico's met zich mee, zowel voor Nederland als voor andere delen van de wereld, aldus het KNMI.