'Verhalen over zwemmende vluchtelingen ken ik niet'

Van Calais naar Engeland zwemmen, dat doe je alleen als je heel wanhopig bent. De Syrische vluchteling Mouaz al-Balkhi probeerde het waarschijnlijk toch, al is dat niet helemaal duidelijk. Hij verdronk en spoelde vorig jaar oktober in zijn wetsuit aan op Texel. Het lijkt niet vaak voor te komen dat vluchtelingen zwemmend Groot-Brittannië proberen te bereiken.

Onze correspondent in Frankrijk, Ron Linker, heeft er nog nooit van gehoord en ook zijn collega Anne Saenen in Groot-Brittannië kent geen soortgelijke verhalen: "Ze gaan wel lopend door de Kanaaltunnel. Ik reis zelf ook wel eens met de Eurostar en dan staat de trein regelmatig stil omdat er vluchtelingen door de tunnel lopen."

Vluchtelingenwerk

De woordvoerster van Vluchtelingwerk Nederland kent ook geen verhalen van overzwemmende vluchtelingen. "Ik hoor heel veel verhalen, maar dat eigenlijk nooit", zegt ze. "Veel vluchtelingen kunnen ook helemaal niet zwemmen. Ze komen vaak uit landen waar je dat helemaal niet leert."

En ook de Britse tegenhanger, de British Refugee Council, kent die verhalen niet. "Ik heb er nooit van gehoord", vertelt een woordvoerster. "Maar dat wil niet zeggen dat het niet gebeurt. Het geeft aan hoe wanhopig mensen zijn."

Kustwacht

De Britse kustwacht kent ook geen verhalen van vluchtelingen die zwemmend de oversteek wagen. "Maar het is ook niet makkelijk om daarachter te komen", legt een woordvoerder uit. "Want als het iemand lukt om ons te ontwijken, weten we het niet. En mensen die het niet halen, komen ook niet terecht in onze statistieken."

Zelfmoord

Het is niet zo dat je als geoefende zwemmer de oversteek niet kán maken. Honderden mensen waagden en haalden de overtocht al. Zoals de toen 23-jarige Jan-Willem van der Graaff in 2013.

Jan-Willem deed de tocht van 35 kilometer in 10,5 uur. "Maar ik deed dat niet in mijn eentje", zegt hij. "Naast me voer een boot met een ervaren schipper. Elk half uur nam ik wat te eten en te drinken en ik heb er echt heel hard voor getraind."

"Het is zelfmoord om dat te doen zonder training", legt Jan-Willem uit. "Dat kan gewoon niet. Je kan het Kanaal niet over zonder hulp, en eten en drinken. De stroming is heel sterk - ik heb daardoor uiteindelijk 40 kilometer gezwommen. En het water van 16 graden is ook met een wetsuit ontzettend koud."

Jan-Willem begon al 2012 met trainen voor zijn tocht. Daarnaast deed hij al vanaf zijn 17e aan langeafstandzwemmen. "Het is echt een lijdensweg", zegt hij. "Maar het is het summum voor langeafstandszwemmen - top of the bill. Het kan echt niet zomaar, zeker niet als je helemaal niet hebt getraind."