Buitenlandse investeerders hebben steeds meer moeite om in China zaken te doen. Uit cijfers van de Europese Kamer van Koophandel in China blijkt dat het land steeds hogere en ook willekeurige eisen stelt.
Nu de Chinese economie minder snel groeit, is het er voor buitenlandse ondernemers niet makkelijker op geworden. Integendeel: ze worden hard aangepakt door overheidsinstanties en hebben in de rechtbank vaak geen poot om op te staan.
Maar liefst 55 procent van de Europese bedrijven merkt dat de overheid Chinese bedrijven voortrekt op buitenlandse. Ook Nederlandse bedrijven merken dat.
Handelsmissies
Europese premiers en ministers lopen in China de deur plat om de handelsbelangen te behartigen en het land wordt nog steeds verkocht als de opkomende economie waar voor Europese ondernemers gouden bergen te vinden zijn. Toch is dat lang niet altijd meer de realiteit.
Een kwart van de Europese bedrijven die gevestigd zijn in China ziet het zelfs somber in. Zolang er geen economische hervormingen zijn doorgevoerd, investeren ze niet meer in China en bereiden ze zich zelfs voor op ontslagen, blijkt uit de Europese cijfers.
Teruggang
China-correspondent Marieke de Vries sprak voor Nieuwsuur met president Jörg Wuttke van de Europese Kamer van Koophandel. "Het vooruitzicht is duidelijk pessimistisch. Europese ondernemers heroverwegen of ze in deze tijd van overcapaciteit en teruglopende winst nog wel nieuwe fabrieken in China moeten bouwen", zegt hij.
"Tot mijn verrassing is het terugdringen van het personeelsbestand nummer één van de prioriteiten: 61 procent zegt dat ze niet alleen een vacaturestop hebben, maar ook mensen laten gaan. Dat laat zien dat ze zich voorbereiden op een mogelijke nog serieuze economische teruggang."
Het vooruitzicht is duidelijk pessimistisch.
Ondernemers
De vette jaren zijn definitief voorbij en ook de Nederlandse ondernemers in China merken dat. Maar niet alleen de economische groei valt tegen in China, Nederlandse bedrijven ervaren ronduit tegenwerking en rechtsongelijkheid. Rammelende wetgeving, administratieve rompslomp en willekeur, belemmert ze ernstig. Tijdens de zomerbarbecue van ondernemers uit de Benelux is dat het onderwerp van gesprek.
Voorzitter Robbert Gorris van de Kamer van Koophandel Benelux: "Veel bedrijven hebben het moeilijk, omdat er regels worden ingezet die het het bedrijfsleven moeilijker maken. Zo is het tegenwoordig veel moeilijker om visa te krijgen voor Europese werknemers."
Paul Neuteboom organiseert dance events in China. Deze zomer merkte hij opeens dat hij minder snel vergunningen krijgt. In veel sectoren zijn buitenlandse bedrijven verplicht een joint venture aan te gaan met een Chinees bedrijf.
Bestolen
Neuteboom heeft ook een Chinese partner. "Dat is ook logisch. Jij hebt bepaalde kennis die waardevol is, maar de Chinees staat natuurlijk niet stil, die leert van jou en als jouw ervaring en kennis geen toegevoegde waarde meer heeft, dan is die liefde niet onvoorwaardelijk."
De verhalen van Europese ondernemers die door een Chinese partner zijn bestolen zijn er legio. Rogier van Bijnen is al zes jaar advocaat in China en staat buitenlandse bedrijven bij als het mis gaat. "Iedere week heb ik wel weer een cliënt aan de lijn die is opgelicht, terwijl dat met een simpel onderzoekje bij de Kamer van Koophandel hier voorkomen had kunnen worden. Dus veel mensen denken dat heel China op ze zit te wachten, maar de realiteit is toch echt wel anders."
Afschrikwekkend voorbeeld
Meer dan helft van de Europese bedrijven in China merkt dat sinds de nieuwe regering aan de macht is Chinese bedrijven worden voorgetrokken. Die krijgen eerder opdrachten, omdat ze veel meer Chinese monden voeden.
En in de strijd tegen corruptie worden buitenlandse bedrijven in de staatsmedia aan de schandpaal genageld als afschrikwekkend voorbeeld. Zo werd de Britse pharmaceut GlaxoSmithKline veroordeeld tot 500 miljoen dollar voor fraude en omkoping en moest die diep door het stof.
