Het plan van het Minsiterie van Veiligheid en Justitie om online jihadistische content aan te pakken, werkt niet. Dat zegt de Nederlandse branchevereniging van online-hostingbedrijven. Met het plan zoals het er nu ligt, kunnen providers en hostbedrijven niet instemmen en dus blijft veel van de jihadistische content gewoon online.
Nieuwsuur spreekt met Pieter Nanninga, hij is onderzoeker en spreekt regelmatig met jihadisten via internet, en met Michiel Steltman, voorzitter van de branchevereniging van webhosters en providers.
Aanpak Jihadisme
In augustus vorig jaar presenteerde minister Ivo Opstelten het actieprogramma Integrale Aanpak Jihadisme. Belangrijk onderdeel ervan is een vrijwillige gedragscode voor de internetbedrijven, die verzoeken van de overheid tot verwijdering moeten honoreren. Zonder tussenkomst van een rechter.
Als wij zelf in de content van onze klanten gaan neuzen, is dat vergelijkbaar met een huisbaas die ongevraagd in al je kasten komt kijken.
“De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) riep ons op om aan de hand van onze algemene voorwaarden actief onrechtmatige content op te sporen en te verwijderen. Als we dat gaan doen, zou het betekenen dat wij eigen rechter gaan spelen", zegt de voorzitter van de branchevereniging van Nederlandse webhosters Michiel Steltman.
Hij denkt dat het idee voor deze aanpak ontstaan is door een tekort aan mankracht bij de NCTV. “Je moet je voorstellen dat webhosters net huisbazen zijn. Als wij zelf in de content van onze klanten gaan neuzen, is dat vergelijkbaar met een huisbaas die ongevraagd in al je kasten komt kijken.”
Rechterlijk bevel
De NCTV stuurt ook zelf verzoeken voor verwijdering van bepaalde content naar de webhosters. Ook dan kunnen ze er niet zomaar gehoor aan geven. "Het klakkeloos verwijderen van content gaat in tegen onze privacy-regels en de netneutraliteit. We hebben daar een speciale procedure voor. Een van de voorwaarde is dat een rechter moet hebben bepaald dat de content onrechtmatig is, zonder zo’n rechterlijk bevel verwijderen we niets.”
Over de manier waarop het nu gaat ben ik heel sceptisch, of het werkelijk effect heeft."
Ook onderzoeker Pieter Nanninga van de Universiteit Groningen onderschrijft de kritiek. "Door social-mediaaccounts in gaten te houden, kan je als inlichtingendienst veel informatie verzamelen. Door die accounts te schorsen, verdwijnt de info. En de meeste accounts die geschorst worden, zijn vaak binnen een paar uur weer terug."
"Zo krijgen ze nieuwe volgers en begint het weer van voren af aan. Over de manier waarop het nu gaat ben ik heel sceptisch, of het werkelijk effect heeft."
“Social media speelt een steeds grotere rol in de verspreiding van het jihadistische gedachtengoed. Die content kan uit alle hoeken van de wereld komen dus de Nederlandse regering heeft daar helemaal niet zoveel invloed op. Ik denk niet dat het Twitter of Youtube heel veel uitmaakt wat de Nederlandse overheid vindt", zegt Nanninga.
Flaggers
Het probleem is volgens beiden dat veel van de content in een grijs gebied valt. Het is in sommige gevallen lastig om te bepalen of een filmpje mensen echt aanzet actief deel te nemen aan de jihad. Volgens Steltman moet er daarom een onafhankelijke organisatie komen die de content kan toetsen op onrechtmatigheden.
“Wij werken altijd met trusted flaggers; organisaties waarvan we weten dat als zij een melding bij ons doen ze de content ook hebben getoetst en het dus zeker onrechtmatig is. De overheid kan en mag niet zo’n flagger worden, omdat hun gedrag moet worden gecontroleerd."