Volgens oud-minister van Verkeer en Waterstaat Tineke Netelenbos heeft de NS het tot twee keer toe verprutst toen het bedrijf de kans kreeg het reizigersvervoer op de HSL-Zuid binnen te halen. De voormalige minister zei dat voor de parlementaire enquêtecommissie Fyra.
Eerst diende de NS een bod in dat helemaal niet aan de eisen voldeed. Dat werd afgewezen, maar Netelenbos besloot het bedrijf toch nog een tweede kans te geven.
"Tot mijn stomme verbazing heeft de NS toen totaal niet gereageerd. Dat is een enorme fout geweest", zei Netelenbos. Toenmalig president-commissaris Timmer zei gisteren dat de leiding van het bedrijf niet reageerde, omdat die zich geschoffeerd voelde.
Vanavond in Nieuwsuur aandacht voor de verhoren van twee HSL-hoofdrolspelers: oud VVD-minister van Financiën Gerrrit Zalm en oud Pvda-minister van Verkeer en Waterstaat Tineke Netelenbos. In Den Haag is Dominique van der Heyde.
Oranjecombinatie
Netelenbos denkt dat als haar collega's in het kabinet Kok II, en met name premier Kok en minister van Financiën Zalm, naar haar hadden geluisterd, er nu een hogesnelheidstrein van de NS had gereden. Netelenbos wilde de HSL-Zuid uiteindelijk aan één partij gunnen: de Oranjecombinatie, een samenwerking van NS, Schiphol en KLM.
In een persoonlijke brief aan premier Kok schreef ze dat ze een aanbesteding een "ongewis avontuur" vond. Ze was ervan overtuigd dat de Oranjecombinatie met een goed bod zou komen. Maar Kok steunde haar niet en de brief werd verscheurd.
Zalm zei daarover vanmorgen: "Die Oranjecombinatie kwam voor mij uit de lucht vallen." Hij noemde het voornemen van Netelenbos om hiermee in zee te gaan "onverstandig en bestuurlijk moeilijk te rechtvaardigen". De betrouwbaarheid van de overheid zou erdoor in het geding kunnen komen, "want je gaat niet zomaar een openbare aanbesteding stilleggen".
Mooi bod
In tegenstelling tot Netelenbos was oud-minister Gerrit Zalm van Financiën Zalm een groot voorstander van het openbaar aanbesteden van de HSL-Zuid. Uiteindelijk koos premier Kok voor het standpunt van Zalm.
Ik vond het ook een mooi bod, ja. Goed voor de schatkist.
Zalm vond het bod van 178 miljoen euro van de NS op het vervoer over de hogesnelheidslijn HSL-Zuid erg hoog maar niet onoverkomelijk. Zelf had hij gedacht aan biedingen van maximaal 100 tot 110 miljoen euro. Maar hij vond de hoogte van het bod geen reden om het af te wijzen. "Ik dacht: 'de NS weet veel meer van het runnen van een spoorlijn dan wij'."
Zalm vandaag: "Ik vond het ook een mooi bod, ja. Goed voor de schatkist", voegde hij daaraan toe. "Misschien had de NS het niet moeten doen, maar om te zeggen dat dit bod volstrekt onmogelijk was, kun je niet zeggen."
Gisteren zei overheidsadviseur Van Krieken bij de enquêtecommissie dat hij het bod van 178 miljoen meteen zorgelijk en risicovol vond. Volgens hem was duidelijk dat het aantal reizigers te hoog was ingeschat en het aantal treinen te laag.